شماره مقاله:139
آدَمِيَّت، عنوان 2 روزنامه كه در تهران و شيراز براي مدتي انتشار يافتند:
1. در تهران از 1325ق/1907م به سردبيري ميرزا عبدالمطلب يزدي به صورت هفتگي، در 4
صفحه، به قطع وزيري بزرگ با چاپ سنگي. بنيانگذار آن ميرزا عبدالمطلب يزدي از
مخالفان مشروطه و آزاديخواهان و از اعضاي محكمة دادگاه باغشاه بود. او پس از
استقرار دوبارة مشروطه و فتح تهران در جماديالثاني 1327ق/ ژوئية 1909م بازداشت شد
و به جرم همكاري با استبداد يك سال در زندان به سر برد. اين روزنامه گرچه بنا به
گرايش سياسيِ بنيانگذار آن، جانب دولتيان را داشت، هنگامي كه آصفالدوله (از
مخالفان مشروطيت) به عنوان وزير به مجلس معرفي شد، گفتاري در اين باره به چاپ رساند
و با اشاره به سوابق استبدادي او، به اين انتصاب اعتراض كرد (كسروي، 480).
2. در شيراز به مديريت و سردبيري ميرزا محمدحسين ركنزادة آدميت (نويسندة فارس و
جنگ بينالملل و دليران تنگستاني) از خرداد 1305ش به صورت هفتگي و با چاپ سنگي در 4
صفحه. آدميت خود آن را در زير عنوان صفحه اول «جريدهاي علمي و سياسي، ادبي،
اجتماعي، كاريكاتوري و مصوّر» توصيف كرده است. سرلوحة آن تصوير شيخ سعدي است كه به
صورت درويشي پير ايستاده و دست خود را به سوي صفحهاي كه بر روي آن عنوان روزنامه
(آدميت) نوشته شده دراز كرده است. اين روزنامه بيشتر به درج مطالبي دربارة اوضاع
اجتماعي و اقتصادي فارس و بنادر جنوب ميپرداخت و در شمارههاي سال اول آن كتابي به
نام بنادر جنوب به صورت پياپي در صفحات 3 و 4 به چاپ ميرسيد كه اطلاعات سودمندي
دربرداشت. انتشار اين روزنامه به سبب مشكلات مالي، نامنظم بوده و ظاهراً چند سالي
بيشتر ادامه نداشته است.
مآخذ: براون، ادوارد، تاريخ مطبوعات و ادبيات ايران در دورة مشروطيت، ترجمة محمد
عباسي، تهران، معرفت، 1336ـ1337ش، ص 165ـ166؛ صدرهاشمي، محمد، تاريخ جرايد و مجلات
ايران، اصفهان، 1363ش، 1/103؛ كسروي، احمد، تاريخ مشروطة ايران، تهران، اميركبير،
1356ش.
بخش ادبيات