شماره مقاله:276
آفَرينِ لاهوري، شاهفقيرالله (1070-1154ق/1660-1741م)، شاعر فارسي سراي پنجاب.
در لاهور زاده شد و ظاهراً به خانداني شيعي از قبيلة گُجر متعلق بود. در سالهاي
نوجواني پس از آموختن مطالب متداول دوران خويش، به شعر فارسي علاقة بسيار يافت و از
سرودههاي شاعران بزرگ اين زبان بسيار حفظ کرد. بعدها به تدريس مثنوي مولوي پرداخت.
آفرين با مأموران محلي مغولان که بر هندوستان فرمان ميراندند آشنايي و معاشرت داشت
و از امکان تأمين زندگي مرفه برخوردار بود، اما از رفاه پرهيز جست و زندگي
پارسايانه را برگزيد. وي طبعي صوفيانه داشت، اما به هيچ يک از سلسلههاي صوفيان
متعلق نبود. شعر او پر از احساسات عارفانه است. او از پيامبر اسلام(ص) و ائمّة
اطهار(ع) و شهيدان کربلا با احترام و شيفتگي بسيار سخن گفته است؛ مفتون جاذبههاي
معنوي است و به زيباييهاي ظاهري توجه چنداني نشان نميدهد. شعر او از عيوب عروضي
خالي نيست (خوشگو، 3/240). اما مضامين و انديشههاي تازه، فراوان دارد. از آثا
مشهور وي 3 مثنوي راز و نياز يا هيرورنجها، انبان معرفت، ابجد فکر و تعدادي قصيده و
غزل است که مجموعاً تحت عنوان کليات آفرين، در 2 بخش از 1386ق/1967م به بعد در
لاهور چاپ شده است.
مآخذ: ايرانيکا: خوشگو، بنْدرابنداس، سفينه، به کوشش محمدعطاءالرحمن عطا کاکوي،
پتنه، ادارة تحقيقات عربي و فارسي، 1959م، 3/238-242؛ سدارنگاني، هرومل، پارسي
گويان هندوسند، تهران، بنياد فرهنگ ايران، 1355ش، صص 156-159؛ صديق حسن خان، محمد،
شمع انجمن، به کوشش مولوي محمدعبدالمجيدخان، 1293ق، ص 34؛ فرهنگ سخنوران؛ گوپاموي،
محمدقدرتالله، تذکرة نتايجالافکار، به کوشش اردشير بنشاهي، خاضع، بمبئي، 1366ق،
صص 51-61.
محمدعلي مولوي