دائرة المعارف بزرگ اسلامی جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دائرة المعارف بزرگ اسلامی - جلد 1

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آقا ضياء عراقيجلد: 1نويسنده:  
 
 
شماره مقاله:296















آقاضياءِ عِراقي، شيخ‎علي ملقب به ضياءالدّين فرزند آخوندملّامحمّدکبير عراقي ـ
اراکي ـ (1278-1361ق/1861-1942م)، فقيه بزرگ امامي، در سلطان‎آباد اراک زاده شد.
مقدمات علوم را در زادگاهش، نزد پدر و چند تن ديگر از فضلاي آن ديار را فرا گرفت.
در طلب دانش ابتدا به اصفهان و سرانجام به نجف رفت و در مجلس درس آقاسيدمحمد فشارکي
حاضر شد. پس از وي نزد حاج‎ميرزاحسين خليلي، آخوندملامحمدکاظم خراساني، سيدمحمدکاظم
يزدي و شيخ‎الشريعة اصفهاني درس خواند. آقاضياء از آغاز تحصيل به هوشمندي و نبوغ
شناخته شد و به زودي به وسعت اطلاعات و عمق نظريات نيز شهرت يافت و بدين جهات مورد
احترام استادان خود گشت. وي از شاگردان فاض آخوندملامحمدکاظم شناخته مي‎شد و در
ميان مدرسان «سطح» در دوران خويش مقامي والا داشت. پس از وفات آخوند (1329ق/1911م)
حوزة درس خارج تشکيل داد و به‎ويژه به عنوان استاد مسلم اصول و از مجدّدان اين علم
به شمار آمد. بسياري از شاگردان آخوند در مجلس درس وي حضور مي‎يافتند. آقاضياء در
همين دوران مرجعيّت يافت.
وي به سعة صدر معروف بود و مجلس درس او، نه فقط به علت گستردگي و عمق دانش بلکه به
سبب امکان بحث و اظهارنظر آزاد در آن، شهرت بسيار داشت به‎ويژه از آن‎رو که مدرّسان
بزرگ معاصر وي کمتر مجال بحث و مناقشه به شاگردان خويش مي‎دادند. آقاضياء متجاوز از
30 سال مجلس درس پرجمعيتي را با گشاده‎رويي اداره کرد و محبوبيت بسيار به دست آورد.
صدها نفر از طلّاب فاضل در محضر وي دانش اموختند و به درجة اجتهاد رسيدند. شاگردان
مشهور وي عبارتند از: سيدمحمدتقي خوانساري، سيدعبدالهادي شيرازي، آقاميرزاحسن
بجنوردي، سيدابوالقاسم خويي، سيدعلي کاشاني يثربي، سيدمحسن حکيم، شيخ‎عبدالنبي
عراقي، شيخ‎محمدتقي آملي، شيخ‎محمدتقي بجنوردي، شيخ‎علي‎محمد بروجردي، ميرزاعاشم
آملي، سيديحيي يزدي. عده‎اي از شاگردانش تقريرات درس اصول او را نوشته‎اند. از آن
جمله‎اند: ميرزاهاشم آملي و شيخ‎محمدتقي بروجردي که نوشته‎هاي آنان در نجف چاپ شده
است.
از آقاضياء آثاري به زبان عربي باقي مانده که مهم‎ترين آنها به قرار زير است:
الحاشيه علي بيع‎المکاسب، نجف، مطبعه‎الحيدريه؛ الحاشيه علي‎العروه‎الوثقي، نجف،
مطبعه‎الحيدريه؛ رساله في استصحاب‎العدم‎الازلي، نجف، مطبعه‎الحيدريه؛ رساله
في‎اللباس‎المشکوک، نجف، مطبعه‎الحيدريه؛ روائع‎الامالي في بيان مدارک
فروع‎العلم‎الاجمالي، نجف، مطبعه‎الحيدريه؛ شرح تبصره‎العلامه (کتاب‎البيع)، نجف،
1345ق؛ شرح تبصره‎المتعلّمين (در معاملات)، نجف، مرتضوي، 1345ق؛ مقالات‎الاصول،
جزءاول، نجف، المطبعه‎العلميه، 1358ق؛ جزءدوم، تهران، مصطفوي، 1369ق.

مآخذ: آستان‎قدس، فهرست، 5/580-582، 588، 6/147؛ آقابزرگ، طبقات اعلام‎الشيعه
في‎القرن‎الرابع عشر، مشهد، دارالمرتضي، 1404ق، صص 956-959؛ آيت‎الله مرعشي، فهرست
خطي، 8/383؛ امين، محسن، اعيان‎الشيعه، بيروت، دارالتعارف، 1983م، 7/392؛ حرزالدين،
محمدحسين، معارف‎الرجال، قم، کتابخانة آيت‎الله مرعشي، 1405ق، 2/386؛ خياباني
تبريزي، ملّاعلي، علماي معاصرين، تهران، مطبعة اسلاميّه، 1366ق، صص 189-190؛ شوراي
ملي (سابق) فهرست خطي، 10 (2) 912؛ قمي، عباس، فوائدالرّضويّه، تهران، 1327ش، ص
217؛ مدرس، محمدعلي، ريحانه‎الادب، تبريز، 1346ش، 1/125؛ مشار، خانبابا، فهرست چاپي
عربي، صص 120، 885، 972.
بخش معارف
 





/ 415