دائرة المعارف بزرگ اسلامی جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دائرة المعارف بزرگ اسلامی - جلد 1

مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آق سرايي، جمال الدين محمدجلد: 1نويسنده: کاظم موسوي بجنوردي 
 
 
شماره مقاله:311















آقْ‎سرايي، جمال‎الدين محمدبن محمدبن محمدبن فخرالدين رازي (د 791ق/1389م).
اديب، مفسر و طبيب. وي از خانواده‎اي ايراني نژاد بود و مذهب شافعي داشت. به مناسبت
سکونت در آق‎سراي ترکيه به اين نام شهرت يافت. آق‎سرايي معاصر با سيّدشريف جرجاني
(د 816ق/1413م) بوده است. وي در زمان سلطان‎مرادخان‎بن اورخان در مدرسة «زنجيرلي»
در قَرامان که شرط تدريس در آن از حفظ داشتن صحاح جوهري بود، تدريس مي‎کرد.
(بروسه‎لي، 1/265). در حلقة درس او علما و فضلاي بسياري شرکت مي‎جستند. مشهور است
که شاگردان او برحسب اعتبار به 3 گروه تقسيم مي‎شدند: مبتديان، که در رکاب استاد در
راه مدرسه متوسبطان که در رواق مدرسه و شاگردان عالي که در داخل مدرسه از وي بهره
مي‎گرفتند. وي به شيوة فلاسفة يونان، گروه نخست را مشّائيون و گروه دوم را رواقيّون
مي‎ناميد. او را آثاري بدين شرح است: 1. شرح‎الايضاح في‎المعاني والبيان، نگاشتة
جلال‎الدين محمدبن عبدالرحمن قزويني، معروف به خطيب دمشق (د 739ق/1338م) که آن را
ايضاح‎الايضاح ناميده است. 2. حاشيه بر شرح ابن‎ساعاتي (فقيه، د 694ق/1295م) بر
مجمع‎البحرين و ملتقي‎النّهرين، در فروع فقه حنفي. 3. اخلاق جمالي، کتابي در 3
مقاله که براي سلطان‎يِلْديرِمْ با يزيد نوشته شده و بيانگر اخلاق فرد در ارتباط با
خود، با خانوادة خود، و در رابطه با مردم است. 4. شرح‎الغايه‎القصوي في
درايه‎الفتوي، در فروع فقه شافعي، نگاشتة قاضي‎ناصرالدين عبدالله‎بن عمر بيضاوي (د
685ق/1286م). 5. حاشيه بر تفسير کشاف زمخشري به نام حواشِ علي‎الکشاف. 6.
حل‎الموجز، در طب که شرحي است بر کتاب معروف موجزالقانون نگاشتة علاءالدين علي‎بن
أبي‎حزم قوشي، معروف به ابن‎نفيس (د 687ق/1288م). 7. کشف‎الإعراب، در شرح لباب
(بروسه‎لي، 1/266) نسخه‎هاي خطي از آثار او در دست است.

مآخذ: آقابزرگ، الذريعه، 17/24، 23/250؛ بروسه‎لي، محمدطاهر، عثمانلي مؤلفلري،
استانبول، 1333ق؛ بروکلمان (آلماني)، ذيل، 2/328؛ حاجي‎خليفه، کشف‎الظنون،
استانبول، 1941م، 1/36، 210، 2/1192؛ زرکلي، خيرالدين، الاعلام، بيروت، چ 2، 7/270؛
طاش‎کپري‎زاده، احمدبن مصطفي، الشقائق‎التعمانيه، بيروت، 1395ق، صص 14-15؛ کحاله،
عمررضا، معجم‎المؤلفين، بيروت، داراحياءالتراث‎العربي، 6/192؛ لکنوي،
محمّدعبدالحيّ، الفوائدالبهيّه في تراجم‎الحنفيه، 1/191؛ مدرّس، محمدعلي،
ريحانه‎الادب، تبريز، 1346ش، 1/58-59.
کاظم موسوي بجنوردي

 





/ 415