شماره مقاله:355
آلِ ابيسِبُره، از خاندانهاي شيعي کوفه که در سدههاي 1 و 2ق/7 و 8م چند فقيه
از ميان ايشان برخاستند و به همين سبب معروفيت يافتند. جد اعلاي اين خاندان،
ابوسَبُرَه يزيدبنمالکبنعبداللهبنذؤيبالجعفيالکوفي است. وي با 2 پسرش، سبره
و عزيز به ديدار رسول اکرم(ص) نايل آمد. پيامبر(ص) عزيز را عبدالرحمن نام نهاد. به
نقل برخي مورخان، عبدالرحمن در جنگ کربلا از سوي عمربنسعد، فرماندهي سربازان 2
قبيلة مذحج و اسد را برعهده داشته است (ابناثير، 4/60). معروفترين رجال اين
خاندان که از فرزندان اويند، عبارتند:
1. خَيْثَمه (خُثَيمه)بنعبدالرحمن. دربارة تاريخ زندگاني وي اختلاف نظر بسيار
است. طوسي وي را از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) شمرده (رجالالطوسي، 187 و
120) و حلّي او را نزديک به عدالت ميداند (خلاصهالاقوال، 33). نجاشي او را از
ياران عبداللهبنمسعود (د 32ق/652م) ميشمارد (ص 80). در منابع اهل سنت وي را از
اصحاب اميرالمؤمنين علي(ع) شمردهاند که از آن امام و نيز از ابنعباس و
عديبنحاتم و جمعي ديگر از صحابه و تابعين روايت کرده است (عسقلاني، 3/178؛ رازي،
1 (2)/393-394). طبق برخي از منابع اهل سنت، در قيام عبدالرحمنبنالاشعث شرکت
داشته است (عسقلاني، 3/178-179؛ العجلي، 145-146). همين منابع وفات او را 80ق/679م
دانستهاند و اين بدان معني است که پيش از ولادت امام صادق(ع)، يا کمي بعد از آن،
درگذشته است.
2. اسماعيلبنعبدالحرمن. تابعي دانشمند، از اصحاب نزديک امام باقر(ع) و امام
صادق(ع) بوده و از ايشان روايت کرده و در حيات نزديک امام صادق بوده و از وي روايت
کردهاند.
مآخذ: ابنالاثير، الکاملفيالتاريخ، بيروت، دارصادر، 1399؛ ابنعمر،
يوسفبنعبدالله، الاستيعابفيمعرفهالاصحاب، قاهره، مطبعهالنهضه، 4/1667؛ حلي،
حسنبنيوسف، ايضاحالاشتباهفياسماءالرواه، چ سنگي؛ همو،
خلاصهالافوالفيمعرفهالرجال، تهران، چ سنگي؛ حلي، عليبنداود، کتابالرجال، به
کوشش محدث ارموي، دانشگاه تهران، 1342ش، ص 68؛ الرازي، محمدبنادريس، الجرح
والتعديل، بيروت، داراحياءالتراثالعربي، 1371ق؛ طوسي، محمدبنحسن، رجالالطوسي،
النجف، المطيعهالحيدريه، 1380ق؛ همو، فهرست، به کوشش محمود راميار، دانشگاه مشهد،
1351ش، ص 67؛ العجلي، احمدبنعبدالله، تاريخالثقات، بيروت، دارالکتبالعلميه؛
عسقلاني، ابنحجر، تهذيبالتهذيب، حيدرآباد، 1325ق؛ نجاشي، احمدبنعلي،
رجالالنجاشي، قم، مکتبهالداوري، 1398ق.
محمدعلي مولوي