شماره مقاله:59
آتشي، تخلص چند شاعر كه به زبان فارسي شعر سرودهاند. برخ از اينان بدينشرحاند:
1. ميرزا حسن، شاعر سدة 13ق/19م، كه خود را سلمي، سليمي، عبدي و قاسم نيز ميناميد
(آستان قدس، 7/346؛ منزوي، 4/2747، 2748). وي سرايندة منظومهاي به نام جنگنامه،
در شرح نبردهاي حضرت علي(ع) و مناقب ائمة شيعه است. بخشي از اين منظومه مثنوي و در
بحر متقارب و بخشي ديگر به صورت قصايدِ سست و مفصل است (صفا، 390؛ آستان قدس،
7/346، 347). شاعر در تاريخ سرودن اين منظومه به سالهاي مختلف از آن جمله، 880،
1188 و 1255ق/1476، 1775، 1840م اشاره كرده است كه اين پريشانگويي وي را برخي دليل
بر اختلال حواس او دانستهاند (آستان قدس، 7/347). نسخة خطي اين منظومه در كتابخانة
آستان قدس در مشهد موجود است (7/346، 347). صفا به چاپ سنگي اين منظومه در
1271ق/1854م اشاره كرده است (ص 390).
2. آتشي قندهاري (د 976ق/1568م)، شاعر دربار ظهيرالدين بابر كه با او به هندوستان
رفته و وقايعنويس دربار او بوده است (صبا، 5).
3. آتشي مراغهاي، شيخالاسلام و شاعر زمان فتحعلي شاه كه اشعاري به فارسي و تركي
دارد (تربيت، 2).
4. مهدي آتشي، سرايندة قصيدة لاميه در مدح فريدون ميرزا والي كه ميرزا احمد
قراچهداغي آن را شرح كرده است (منزوي، 5/3488؛ كتابخانة مركزي، 11/3050). اين
قصيده در بحر متقارب مثمّن سالم است و با وصف بهار آغاز ميشود و نسخة خطي آن با
شرح ميرزا احمد قراچهداغي در جزء دوم حديقهالبدايع او در كتابخانة مركزي دانشگاه
تهران نگهداري ميشود.
مآخذ: آستان قدس، فهرست، 7/318، 319؛ تربيت، محمدعلي، دانشمندان آذربايجان، تهران،
مجلس، 1314ش؛ صبا، مولوي محمد مظفر حسين، تذكرة روز روشن، به كوشش محمد حسين
ركنزادة آدميت، تهران، رازي، 1343ش؛ صفا، ذبيحالله، حماسهسرايي در ايران، تهران،
اميركبير، 1363ش؛ كتابخانة مركزي، فهرست خطي، 11/3050؛ ملي تبريز، 2/505 ـ506؛
منزوي، احمد، فهرست خطي فارسي، ج 4.
بخش ادبيات