در ماده 397 قانون مجازات اسلامى آمده است ديه مرد مسلمان يكى از امور ششگانه ذيل است كه قاتل در انتخاب هر يك از آنها مخير مى باشد و تلفيق آنها جايز نيست .الف) يكصد شتر سالم و بدون عيب كه خيلى لاغر نباشند .ب) دويست گاو سالم و بدون عيب كه خيلى لاغر نباشند .پ) يك هزار گوسفند سالم و بدون عيب كه خيلى لاغر نباشند .ت) دويست دست لباس سالم از حله هاى يمن .ث) يك هزار دينار مسكوك سالم و غير مغشوش كه هر دينار, يك مثقال شرعى طلا به وزن هجده نخود است; يعنى 3/515 گرم طلاى مسكوك .ج) ده هزار درهم مسكوك سالم و غير مغشوش كه هر درهم به وزن 12/6 نخود نقره مى باشد .البته پرداخت قيمت هر يك از امور ششگانه به تراضى طرفين يا تعذر همه آنها اشكالى ندارد; البته ديه قتل عمد در جايى كه قصاص ممكن نباشد (زمانى كه قاتل فرار كند يا بميرد) يا ولى دم راضى به گرفتن ديه باشد, يكى از امور ششگانه اسـت .در قتل عمد كه جانى در دسترس است, اولياى دم مى توانند به كمتر و يا بيشتر از ديه مقدره شرعى; يعنى, امور ششگانه فوق و يا چيز ديگر رضايت دهند و الا در قتل عمد جاى قصاص است و اصلاً ديه ندارد, ولى در شبه عمد و خطاى محض, ديه مقدر شرعى يكى از امور ششگانه مى باشد و تقاضاى بيشتر از طرف شاكى و يا كمتر از طرف متهم مسموع نيست .لذا اگر جانى نقره را انتخاب كند و بخواهد قيمت آن را بدهد شاكى مى تواند اصرار كند و بگويد من عين نقره را مى خواهم نه پول آن را; اگر نقره يافت نشد, متهم بايد نوع ديگر از انواع ديه را انتخاب كند كه در هر صورت دچار مشكل فراوان خواهد شد, مگر اين كه همه اينها متعذر باشند و در آن صورت, يكى از انواع ديه را تقديم كرده و قيمت آن را مى پردازد, اما اگر يكى متعذر باشد, بايد متهم نوع ديگر ديه را انتخاب نمايد .مسأله ديگر اين كه مقدار ديه در مرد و زن فرق دارد; يعنى, ديه زن مسلمان نصف ديه مرد است, البته در جراحات و اطراف تا زمانى كه ديه به ثلث ديه مرد نرسد, ديه هر دو مساوى است; مثلاً اگر سر كسى شكست و ديه آن ده شتر باشد, زن و مرد فرقى ندارند, چون ثلث ديه مرد ــــ 33 شتر مى باشد و اين كمتر از آن است, اما از ثلث كه گذشت, ديه نصف مى شود; مثلاً, ديه هر انگشت دست يا پا ده شتر است, اگر كسى سه انگشت زنى را قطع كند بايد سى شتر ديه بدهد, اما اگر چهار انگشت زن را قطع كند, چون ديه چهار انگشت, چهل شتر است و از ثلث ديه مرد بيشتر شده, بايد تبديل به نصف شود; يعنى براى چهار انگشت قطع شده زن بايد بيست شتر ديه بدهد .
لطفا منتظر باشید ...
