دانشنامه امام علی (ع) نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دانشنامه امام علی (ع) - نسخه متنی

علی اکبر صادقی رشاد

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

دانشنامه امام علي(ع)

قبسات: ضمن سپاسگزاري از محضر جناب عالي به خاطر فرصتي كه در اختيار مجله قرار داديد، خواهشمند است درمورد پيشينه و روند پايه ريزي و پديدآيي اين طرح عظيم، براي آگاهي خوانندگان فرهيخته مجله توضيحاتي را بيان بفرمائيد؟
حجة الاسلام والمسلمين رشاد: بسم الله الرحمن الرحيم از سال 1378 طرحي در پژوهشگاه درخصوص تبيين ابعاد گوناگون فكري، علمي حضرت امام ـ سلام الله و رضوانه عليه ـ باعنوان دانشنامه امام خميني در دست اجرا بود، مطرح شد كه از آنجا كه الگوي امام، حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بودند و انديشه هاي حضرت امام سايه سنت و سيره حضرت امير ـ ارواحنا فداه ـ تلقي مي شود لهذا بايد مجموعه اي با عنوان انديشه نامه اما م علي تدوين شود. از ديگرسو دوستان ما در كارشناسي ها به اين جا رسيده بودند كه امروز انديشه هاي ناب ديني، به ويژه در مباحث اجتماعي كه غالبا در تعاليم و كلمات امام علي عليه السلام متجلي و متبلور است، بايد براي نسل جوان هرچه روشن تر تبيين بشود، تا اگر در رفتار دينداران و اصحاب دين و ارباب سياست، چالش و لغزشي به چشم مي خورد، نسل امروز اينها را در ارزيابي كل دين و دينداري، قياس نگيرند. و اصولاً نسل معاصر (ايراني و غيرايراني، عامه و نخبه) بيش از هر زمان ديگري محتاج آشنايي با تعاليم و سيره اميرالمؤمنين عليه السلام است. بر اين مبنا در همان سال، اجراي طرحي به نام انديشه نامه امام علي عليه السلام نيز پيش بيني شد و تمهيدات اوّليّه نيز صورت بست، هنگامي كه در پيام نوروزي رهبر فرزانه انقلاب، سال 79 به نام فرخنده اميرالمؤمنين ناميده شد اين موضوع در پژوهشگاه مورد توجه مضاعف قرار گرفت و در همين حين علامه بزرگوار آيت الله جوادي آملي پيشنهادي را به مسئولين ستاد سال اميرالمؤمنين عليه السلام عرضه فرمودند، با عنوان «صد مقاله از صد دانشمند و انديشمند درباره حضرت امير»، و سرانجام حسن تلاقي اعلام سال اميرالمؤمنين و پيشنهاد تأليف مجموعه صد مقاله، و طرح ما؛ زمينه ساز تحقق اين طرح عظيم شد و ستاد بزرگداشت سال اميرالمؤمنين عليه السلام ـ كه زيرنظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي تأسيس و مشغول فعاليت شد ـ اين پروژه را به ما پيشنهاد كرد. و به اين ترتيب كار طراحي نهايي انجام و اجراي طرح به طور جدي آغاز شد. و عمده ي اعتبار موردنياز تحقيق و تأليف آن را ستاد اميرالمومنين عليه السلام تعهد كرد. و هزينه هاي جانبي و چاپ نيز از در پژوهشگاه پيش بيني شد.
درمورد ويژگيهاي انديشه نامه امام علي عليه السلام توضيحاتي براي خوانندگان ما بفرماييد؟
طرح انديشه نامه امام علي عليه السلام كه به صورت دانش نامه اي موضوعي عرضه خواهد شد و طبعا مجموعه مختصات و ويژگيهاي عمومي يك دانشنامه را بايد احراز بكند. هرچند موسوعه هاي علمي، مخصوصا گسترده نگاشته هايي كه در شخصيت و مكتب اميرالمؤمنين (عليه السلام) پديد آمده است هريك ويژگي و خصوصيتي دارند، اما دانشنامه امام علي عليه السلام از ويژگيهاي منحصر به فرد و متنوعي برخوردار است كه همه آنها را يكجا در هيچ يك از دايرة المعارف ها و موسوعه هاي مربوط به سنت و سيره اميرالمؤمنين عليه السلام نمي توان يافت كه به پاره اي از آنها اشاره مي كنم:
نخستين ويژگي: اهتمام ويژه به تجزيه و تحليل، تبيين و ارائه مسائل فكري اجتماعيِ معاصر با استناد به كلمات و سيره آن بزرگوار است. در دانشنامه مباحث و قضاياي فكري و مورد ابتلاي امروز بشر را به ساحت قدسي حضرت امير عليه السلام عرضه و سعي كرده ايم با بهره گيري از كلام و سيره آن حضرت پاسخ آنها را دريافت كنيم، چراكه آن بزرگوار به عنوان انسان كامل و مظهر اسما و صفات كمال و جلال و جمال الهي، چونان حق، براي هميشه تاريخ، امام و اسوه همه بشريت هستند. البته بسته به اين كه ما چقدر دردمند و داروجوي باشيم و تا چه مايه خويش را درست تعريف كنيم و نياز خود را دقيق تشخيص بدهيم و چگونه و تا كجا سراغ آن بزرگوار برويم، از خرمن سخاوتش سهم خواهيم برد و خوشه خواهيم چيد. و لذا با عنايت به وضعيت انسان بحران زده و سرگشته كنوني كه در چنبره هزار درد و دشواري درگير است، بشر بيش از هميشه نيازمند درمانهاي قدسي و كارسازي است كه مي شود از مكتب اميرالمؤمنين عليه السلام اخذ و اقتباس كرد.
دومين ويژگي: اين است كه همكاران ما بنا داشته اند همه احاديث را كه در زمينه مدخل ها از آن بزرگوار برجاي مانده بررسي كنند، و به همين خاطر بنا بر اين است هر مقاله حاوي استقراي نسبتا كامل كلمات و مطالب وارد شده از آن بزرگوار، در باب مدخل موضوع مقاله باشد.
سومين ويژگي: تنوع و جامعيت مباحث دانشنامه امام علي عليه السلام است كه در شش محور كلان و يكصدو پنجاه مدخل اصلي سامان يافته است. البته هر مدخل به طور ميانگين شامل ده مدخل فرعي است و مجموع مداخل به يك هزار و پانصد عنوان بالغ خواهد شد. هريك از محورها چه بسا به علوم و رشته هاي مختلف مربوط مي شود.
از اين رو در سامان يابي نهايي ممكن است به ده يا دوازده عنوان كلي تقسيم شود كه هر عنوان نام جلد محتوي آن قلمداد گردد، بنابراين دانشنامه از جامعيتي نسبي در موضوعات نيز برخوردار مي باشد و در آن سعي شده است كه همه اضلاع و ابعاد شخصيت و تعاليم آن بزرگوار مورد بحث قرار گيرد. هرچند شخصيت اميرالمؤمنين از جامعيت و وسعتي برخوردار است كه هرگز انسان عادي به ژرفا و كرانه آن نمي تواند دست يابد، آن بزرگوار به اقيانوسي مي ماند كه هم كران ناپيداست هم ژرفاناپيدا. ما نيز مدعي نيستيم كه تمام ابعاد شخصيتي و همه افكار و انديشه ها و تعاليم آن حضرت و همه حوادث مرتبط و مربوط به ايشان را در اين مجموعه مورد بحث و تحقيق قرار داده باشيم؛ اما سعي ما بر تحصيل جامعيت نسبي بوده است.
چهارمين ويژگي: سعي شده است مجموعه مدخل ها، ساختارمند و مقالاتْ مكمل هم ديگر تلقي شود يعني از مباحث تاريخي و سيروي و طرح مسائل مبنايي و زيرساختي آغاز و به اجتماعيات و سياسيات منتهي شده، و در نهايت با منبع شناسي كامل گشته است.
پنجمين ويژگي (و قابل تاكيد): اين موسوعه آن است كه انديشه ها و كلمات يك شخصيت صاحب مكتب، كانون بحث هاي آن را تشكيل داده است.
ممكن است به عنوان مدخل هاي اصلي اشاره بفرماييد؟
مدخل ها به شرح اين فهرست است كه خوب است در مجله درج شود:

حوزه تاريخ و سيره

1. ابوطالب

2. زيستنامه امام علي عليه السلام
3. امام علي عليه السلام در قرآن
4. امام علي عليه السلام از نگاه حضرت محمّد صلي الله عليه و آله
5. امام علي عليه السلام از نگاه صحابه
6. امام علي عليه السلام در حديث ديگران
7. عصر امام علي عليه السلام

8. سيره امام علي عليه السلام
9. امام علي عليه السلام و خلفا
10. سقيفه

11. فدك

12. غدير

13. اصلاحات امام علي عليه السلام

14. قاسطين و صفّين

15. مارقين و نهروان

16. ناكثين و جمل

17. كوفه و نجف

18. امام علي عليه السلام پايه گذار علوم اسلامي
19. امام علي عليه السلام و اهل بيت عليهم السلام
20. امام علي عليه السلام و فاطمه(س)
21. امام علي عليه السلام و اسلام
22. القاب امام علي عليه السلام
23. فضايل و مناقب امام علي عليه السلام
24. روايات امام علي عليه السلام

25. مباهله

26. مظلوميّت امام علي عليه السلام
27. جامعيّت امام علي عليه السلام
28. امام علي عليه السلام و قتل عثمان
29. فصاحت و بلاغت امام علي عليه السلام
30. كارگزاران امام علي عليه السلام
31. تأثير امام علي عليه السلام بر ادبيات عرب
32. تأثير امام علي عليه السلام بر ادبيات فارسي

33. قاعدين

34. امام علي عليه السلام در زمان پيامبر

35. حّب امام

36. تاريخ و فلسفه تاريخ

قلمرو حكمت، الهيات و معارف

37. معرفت شناسي در منظر امام

38. تعقّل و تفكر

39. هستي شناسي

40. حيات عارفانه امام علي عليه السلام

41. قلب

42. فطرت

43. وحي

44. برهانهاي اثبات وجود خدا

45. توحيد

46. توصيف خدا (اسماء و صفات)

47. قضا و قدر

48. بداء

49. عدل الهي و جبر و اختيار

50. خير و شرّ

51. هدايت و ضلالت

52. سعادت و شقاوت

53. نظام احسن

54. قلمرو دين

55. بعثت و نبوّت

56. امام علي عليه السلام و قرآن
57. روش تفسيري امام علي عليه السلام

58. امامت و خلافت

59. ادلّه و نصوص امامت

60. علم غيب امام

61. امام علي، غلو و غاليان

62. امام علي عليه السلام و تشيّع

63. ايمان، اسلام، كفر

64. نفاق

65. مرگ

66. معاد

67. خلقت

68. انسان شناسي

69. فلسفه اخلاق

70. مباني و نظام اخلاق

71. مفاهيم اخلاقي

72. عبادت و عبوديت

73. تقوا

74. دعا

75. تعليم و تربيت

76. امام علي عليه السلام و كرامت انسان

77. دين و كاركردهاي آن

78. دين و دنيا

79. تربيت عقلاني

80. حبِّ علي

حوزه حقوق

81. حقوق متقابل مردم و حكومت از ديدگاه امام علي عليه السلام
82. نقش مردم و بيعت در حكومت از ديدگاه امام علي عليه السلام

83. حقوق بشر

84. آئين دادرسي

85. حق و تكليف

86. عدالت و ظلم

87. حقوق اقليّتهاي ديني

88. زن و حقوق آن

89. خانواده و حقوق آن

90. آزادي

91. مصلحت

92. جرم شناسي

93. امام علي عليه السلام و برخورد با مجرمان

94. پيشگيري از جرم

95. قانون مداري امام علي عليه السلام و نظارت بر اجراي آن

96. فقه امام علي عليه السلام

زمينه سياست

97. فلسفه سياست

98. منشأ مشروعيت

99. امنيت سياسي و حقوقي

100. جامعه آرماني

101. اخلاق كارگزاران

102. جهاد

103. امر به معروف و نهي از منكر
104. اصول مديريت از ديدگاه امام علي عليه السلام
105. تأثير امام علي عليه السلام بر فرهنگ و تمدن بشري
106. امام علي عليه السلام و سياست
107. قدرت از ديدگاه امام علي عليه السلام
108. آسيب شناسي حكومت از ديدگاه امام علي عليه السلام
109. حكومت امام علي عليه السلام

110. اهداف و آرمانهاي حكومت

111. عوام و خواصّ از ديدگاه امام علي عليه السلام
112. وسيله و هدف از ديدگاه امام علي عليه السلام
113. رهبري از ديدگاه امام علي عليه السلام
114. امام علي عليه السلام و مخالفان

مباحث اقتصادي

115. مباني فلسفي نظام اقتصادي اسلام
116. مباني مكتبي نظام اقتصاد اسلامي

117. معيار اقتصاد علوي

118. بيت المال

119. سيره اقتصادي امام علي عليه السلام
120. بازار در حكومت امام علي عليه السلام
121. سياستهاي اقتصادي امام علي عليه السلام
122. عدالت اقتصادي امام علي عليه السلام
123. اصلاحات اقتصادي امام علي عليه السلام

124. فقر و غنا

125. زهد و قناعت

126. مصرف و الگوي آن

127. كار، توليد و اشتغال

128. دنيا و آخرت

129. امنيت اقتصادي از ديدگاه امام علي عليه السلام

كتابشناسي و مرجع شناسي

130. نهج البلاغه

131. اسناد نهج البلاغه

132. مستدركات نهج البلاغه

133. شرحهاي نهج البلاغه

134. غررالحكم و دررالكلم

135. صحيفه علويّه و مستدركات آن

136. دستور معالم الحكم

137. مصحف امام علي عليه السلام
138. ديوان منسوب به امام علي عليه السلام

139. الغدير

140. عبقات الانوار

141. مرجع شناسي امام علي عليه السلام
142. غديريّه نگاري در جهان اسلام

143. احقاق الحق

144. وقعة صفّين

145. خصائص اميرالمؤمنين

146. الغارات

147. كفاية الطّالب

148. مسندالامام علي(1)

149. مشارق انواراليقين

150. المسترشد في الامامه

151. غاية المرام

152. العمده في عيون الاخبار

153. ماة كلمة

154. كتاب سليم بن قيس

155. كشف اليقين في فضائل اميرالمؤمنين
156. موسوعة الامام علي عليه السلام

157. مسندالامام علي(2)

158. الغدير في التّراث الاسلامي

159. كتاب الجمل

160. المعيار والموازنة

161. اثبات الوصية

162. مناقب اميرالمؤمنين عليه السلام
لطفا بفرماييد براي انتخاب اين مداخل چه ملاكهايي موردنظر بوده است؟
در گزينش مدخلها دو معيار عمده موردنظر بوده است: يكي ـ چنان كه اشاره كردم ـ روزآمدي و سعي و اهتمام به مسائل معاصر و مباحث مورد حاجت بشر امروز، از اين رو خود بنده نخست با همين رويكرد فهرستي از مدخل ها را فراهم آوردم كه به شور در شوراي علمي نهاده شد، سپس با پيشنهادهاي گروههاي علمي و اعضاي شورا تكميل گشت. معيار دوم نيز اين بود كه در كلمات حضرت امير و تعاليم آن بزرگوار چه مسائلي از فراواني برخوردار است، يعني دغدغه هاي اميرالمؤمنين عليه السلام از سويي و دردهاي بشر معاصر از ديگر سو به عنوان دو ملاك اصلي براي انتخاب و تصويب مدخل هاي اصلي دانشنامه قلمداد مي شود.
درمورد انتخاب مؤلفان هم توضيحاتي بفرمائيد كه چه ملاك و معيار را معيارهايي در گزينش پژوهشگران مورد لحاظ قرار گرفته است؟
در گزينش مؤلفان، اوّلاً محتواي مدخلهاي اصلي و توجه به تخصص افراد، مدنظر بوده است. بنا را بر اين گذاشتيم كه مقالات مربوط به هر مدخل به محققي كه در موضوع آن تحصيل يا مطالعه وافي و كافي را دارا باشد واگذار شود، ثانيا باتوجه به ضيق وقت سعي شده است پژوهشگراني انتخاب بشوند كه واجد انگيزه مضاعف براي اداي ادب غلامي به ساحت عِلْوي عَلَوي باشند؛ و مقاله ها به موقع به دست آيد. ثالثا كوشش شده دانشنامه از سويي ملتقاي مولفان و پژوهش گران جوان، پرذوق و بالنده باشد و عناصر پيشكسوتِ تحقيق و تأليف در كشور باشند و از ديگر سو دربردارنده تركيبي از دانش آموختگان دانشگاه و تحصيل كردگان حوزه باشد. البته تسلط به ادبيات عرب و آشنايي با كلمات حضرت امير عليه السلام و احيانا صاحب پيشينه در تأليف و تحقيق بودن درباره آن بزرگوار و نهج البلاغه نيز از شروط فرعي بود كه موردتوجه ما قرار داشت.
باتوجه به گستردگي كار و تنوع مداخل آيا از محققين ساير كشورهاي اسلامي نيز استفاده شده است؟
در ابتداي كار درصدد استفاده از محققين ساير كشورها نيز بوديم اما به دليل فشردگي زمان و تنگي مجالِ تأليف و آماده سازي و نشر موسوعه، از اين جهت چندان توفيق حاصل نشد، لهذا تنها از بعضي محققان غيرايراني مقالاتي در مجموعه هست، البته اين معلول شرائط تحميليِ ويراستِ نخست است، طبعا مجال خواهيم داشت براي ويرايش دوم هم از محققين و مولفين ديگري در ايران ـ كه احيانا ما نتوانستيم آنها را شناسايي كنيم يا مقالات سفارشي به موقع به دست ما نرسيده ـ هم از محققين غيرايراني بيشتري مقالاتي را به مجموعه بيافزاييم.
درمورد مخاطبان دانشنامه بفرماييد، آيا اين دانشنامه براي قشر خاصي تأليف مي شود يا عامه فهم نيز مي باشد؟
دانشنامه، موسوعه اي تخصصي محض نيست اما در عين حال حاوي مقالات فني و دقيق علمي مي باشد و در مجموع قشر تحصيلكرده، فرهنگي و فرهيختهِ جامعه، مخاطب آن بشمار مي رود. مخاطب آن، نه توده و عامه مردم و نه صرفا متخصصان علوم و فنون هستند، بلكه فرهيختگان و فرهنگيان و طبقاتي كه دغدغه مباحث فكري نظري معاصر و درد مسائل زمانه را دارند، مخاطبان دانشنامه به حساب مي آيند.
اگر ممكن است درمورد روند و مراحلي كه طي شده و مرحله فعلي كار و اينكه جامعه فكري فرهنگي كشور كي مي تواند از ثمرات اين اقدام بزرگ و سترگ بهره مند بشود، نيز توضيحاتي بفرماييد؟
دانشنامه، داراي سازمان كار دقيق و كارآمد و به دور از مقررات و ضوابط دست وپاگير متعارف اداري است. در عين حال يك مدخل، از پيشنهاد عنوان تا تاليف و تحقيق مقاله برسد و از زمان تاليف تا حروف نگاري، از بازبيني و ارزيابي علمي و اصلاح و ويرايش محتواي علمي تا ويرايش فني و صوري و تا صفحه آرايي و كنترل فني يك پروسه و فرايند طولاني را طي مي كند؛ در حال حاضر از مجموعه مراحل اساسي كه پيش بيني كرده بوديم، مراحل: 1ـ تصويب و گزينش مدخلها، 2ـ تعيين محققان و مؤلفان، 3ـ انعقاد قرارداد، 4ـ تهيه و تصويب شيوه نامه اختصاصي، 5 ـ استخراج سرفصلها و تعيين كميت مقالات مربوط به هر مدخل صورت پذيرفته، 6 ـ همه مقالات ـ جز چند عنوان ـ گردآوري شده، 7ـ تمام مقالات بر وفق شيوه نامه جامع در سه بخش كلي پژوهش، نگارش و ويرايش فراهم آمده، 8 ـ حروف نگاري در دست ويرايش مي باشد، (تا امروز كه بنده با شما صحبت مي كنم) 50% مقالات صورت گرفته، 9ـ پاره اي از مقالات دوباره نويسي شده، 10ـ عمده مقالات به تصويب شوراي علمي رسيده يا براساس نظر شورا در دست اصلاح علمي و ويراست محتوايي است، 11ـ نمونه خواني مقالاتِ حروف چيني شده در جريان است، 12ـ تهيه نمونك و ماكت در دست انجام است، و مجموعا چيزي حدود هشتاد درصد مجموع پروژه پايان يافته و حوالي بيست درصد كار باقي مانده و با پيش بيني ما تا پايان تابستان سال جاري مجموعه آماده چاپ خواهد شد، البته پيش بيني شده بود تا پايان بهار مجموعه را به چاپ بسپريم اما پاره اي موانع و مشكلات ناشي از عدم مساعدت دستگاههاي ذي ربط، كه در قبال دانشنامه متعهد بودند، كار را به عهده تعويق انداخت.
فرآيند تهيه و تأليف و تأييد مقالات دانشنامه امام علي(7) (از پيشنهاد مدخل تا آماده سازي) در دو بخش كلي:
الف) از آغاز تا دريافت مقاله گروه (دبير گروه) پيگيري و ارتباط با نويسنده تا دريافت مقاله گروه تهيه سرفصل ها و پيشنهاد به نويسنده و ارائه منابع معاون اجرائي انعقاد قرارداد با نويسنده گـروه تماس وتوجيه نويسنده شوراي علمي بررسي و تأييد نويسنده گـروه انتخاب و پيشنهاد نويسنده شوراي علمي بررسي و تصويب مدخل گـروه پيشنهاد مدخل نويسنده بازبيني و اصلاح تأئيد رد مطلق تأئيد دبيرخانه شوراي علمي تحويل گزارش ارزيابي و سوابق به دبيرخانه تكميل وتصحيح تكميل وتصحيح
ب) از دريافت مقاله تا آماده سازي غيرقابل ارزيابي غيرقابل ارزيابي چاپ امور اجرائي آماده سازي ويراستاري بازنويسي / ويرايش گـروه
اصلاح و تكميل مقاله توسط نويسنده شوراي عالي بررسي و تأييد نهايي مقاله مدير گروه ارزيابي تخصصي و علمي اجمالي كارشناس ارزيابي تفصيلي كارشناس وامتيازدهي طبق جدول معاون علمي ارزيابي اجمالي فنّي نويسنده تحويل مقاله شوراي گروه مربوطه

بررسي و نظردهي

بفرماييد نتيجه كار به چه صورت يا صورت هايي عرضه خواهد شد؟
در آغاز، دانشنامه را در حد ده جلد پيش بيني كرده بوديم اما باتوجه به افزايش مدخل ها و در نتيجه افزايش مقالات پيش بيني تا دوازده جلد نيز مطرح است، هرچند در نهايت باتوجه به نوع صفحه آرايي و قطع اثر، تعداد مجلدات مجموعه مشخص خواهد شد. به هرحال، ابتدا اين مجموعه به عنوان دانشنامه موضوعي ده جلدي، و به فارسي عرضه خواهد شد و بعد از آن هم طبعا CDمجموعه عرضه مي شود، بنابر پيش بيني ما و درخواست بعضي از موسسات علمي در برخي از كشورهاي عربي و اروپايي ممكن است به عربي و انگليسي هم ترجمه و در خارج از كشور منتشر بشود ان شاءالله. ضمنا دانشنامه از طريق سايت امام علي عليه السلام نيز در دسترس علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
در انتها به سازمان كار و مجموعه همكاران و محققيني كه با دانشنامه همكاري دارند نيز اشاره بفرماييد.
بنده بي بضاعت به عنوان سرپرست طرح، خدمت گذار دانشنامه ام. شوراي علمي، مرجع نهايي تصميمات علمي است. مشاوران و كارشناسان علمي نيز ارزيابان مقالات هستند و جمعي ديگر به عنوان مشاوران فني در امور فني طرف مشورت ما قرار دارند. واحدي مستقل و خاصي در پژوهشگاه دائرشده كه سازمان اجرائي دانشنامه قلمداد مي شود، اين واحد داراي مدير اجرايي، معاون امور پژوهشي و علمي، معاون امور پشتيباني و پيگيري و شش گروه علمي است. در مجموع صدوهفتاد محقق و مؤلف به تأليف مقالات مشغول هستند و حدود ده نفر كار ويرايش صوري فني،نمونه خواني،مقابله و كنترل فني را برعهده دارند و به همراه اعضاي شوراي علمي، مشاوران و كارشناسان و ارزيابان و مديران گروه ها و ساير دست اندركاران، در مجموع حدود دويست نفر در پديدآوري و سامان بخشي اين مجموعه با ما همكاري دارند، البته همكاران بنده در واحدهاي ديگر پژوهشگاه نيز تاكنون از هيچ معاضدت و مساعدتي دريغ نكرده اند.
عده اي از دانشورانِ پيشكسوت و نام آور در اين مجموعه مقاله دارند، ازجمله علامه جوادي آملي، علامه سيدمرتضي عسكري، علامه سيدجعفر مرتضي، حضرات آيات و حجج اسلام: رضا استادي، محمدهادي معرفت، محمدي ري شهري، صادق لاريجاني، رسول جعفريان، علي دواني، حضرات اساتيد آقايان: دكتر رضا داوري اردكاني، دكتر سيدجعفر شهيدي، دكتر سيديحيي يثربي، دكتر محمدجواد لاريجاني و...
بنده به عنوان خدمتگذار خرد اين طرح كلان، بيش و پيش از همه شكرگزار درگاه بنده نواز و ذره پرور علوي ام كه بنده فقير بي بضاعت را ـ بي آنكه ذره اي شايسته باشم ـ توفيق خدمت داده و كار عظيمي چون پديدآوري و سامان دهي و ارائه ي اين دانشنامه را نصيبم فرموده است، و بالاتر از آن اينكه به نحو مشهودي مدد فرموده كه طي دوازده ماه، ـ كه اين مجال تنها براي تنظيم مدخل ها كافي نبود تا چه رسد به اين همه پيشرفت ـ تمام كار، سر به سقف سرانجام بسايد، اين همه نيست جز نشان كرم آن بزرگوار.
همچنين از همه دستگاهها و كساني كه به نحوي از انحا مددكار ما در اجراي اين طرح بوده اند، به ويژه رياست مكرم ستاد بزرگداشت سال اميرالمؤمنين و رييس محترم كميته علمي پژوهشي ستاد، مسؤولان دارالحديث و همچنين معاونان و مشاوران و اعضاي شوراي علمي و همه مؤلفان و يكان يكان همكارانم سپاسگزارم.

نمودار سازماني دانشنامه ي امام علي(ع)

سرپرست دانشنامه

دبيرخانه شوراي علمي مشاوران و كارشناسان علمي

مدير اجرائي

امور دفتري شوراي برنامه ريزي
معاون امور پژوهشي و علمي معاون پشتيباني و پيگيري

ويراستاران

نمونه خواني و كنترل فني پشتيباني پيگيري

گروههاي علمي

حكمت والهيات

حقوق سياست اقتصاد تاريخ و سيره منبع شناسي
دانشنامه امام علي(ع): گامها و آرمانها
گفت وگو با حجة الاسلام والمسلمين علي اكبر رشاد

/ 1