وقتى دل، روشن باشد، «ديدنى»ها را خوب مىبيند و درك مىكند. اما دلهاى تاريك، به روى حقايق هستى بسته است و در ظلمتى وحشتزا به سر مىبرد. پيامبر رحمت، به ابوذر غفارى، دراين باره مىفرمايد:«اى ابوذر...وقتى «نور»، به قلبى وارد شود، آن دل وسيع و گشاده مىشود.»پرسيدم: اى رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم، نشانه آن چيستفرمود:«روى آوردن به سراى جاودانگىدورى گزيدن از سراى غرورو آمادگى براى مرگ، پيش از فرا رسيدنش...» (32)دلهاى تيره و غافل، در برابر مرگ، غافلگير مىشوند، چرا كه آماده مواجهه با آن نيستند. از اين رو، از آن گريزانند و هراسان!امّا دلهاى روشن، كه مسير آينده زندگى و حيات مستمر خويش را، متصل به آخرت مىدانند، مرگ را كليد گشايش آن در مىشمارند و پيش از رسيدن مرگ، چشم انتظار آمدنش هستند. از اين رو، دل به اين خانه موقتى نمى بندند كه دل كندن از آن هم دشوار شود، بلكه اميدشان به سراى ابدى آخرت است و براى آنجا رهتوشه برمى گيرند و آماده مىشوند.