قانونگرايى
قانون، رشته ى استوار پيوندآفرين لايه هاى مختلف جامعه است. سخن از بى قانونى نيست كه جامعه اى چنين جنگل است، نه جامعه ى انسانى. سخن از جايگاه قانون است و چگونگى نگاه حاكمان و مردمان به آن. حرمت قانون، در نگاه امام على عليه السلام بى بديل است. اين حقيقت والا را از متون بسيارى كه در همين موسوعه آمده و تعامل امام عليه السلام را با مردم در مسائل مالى، اجراى حدود، داورى ها و... گزارش كرده است، مى توان دريافت. تأمّل در اين مجموعه، نشان مى دهد كه در نگاه على عليه السلام، هيچ كس فراتر از قانون نيست، و هيچ كس و هيچ مقامى نمى تواند مانع اجراى قانون الهى گردد. موضع على عليه السلام، به روشنى، نشان دهنده ى آن است كه او خود را در برابر قانون، صاحب اختيار نمى داند. [ ر.ك: ح 89. ]چنين بود كه سازشكارى را برنمى تابيد و با مداهنه در سياست، مبارزه مى كرد و با باطلگرايى و حق نمايى و سازشكارى و توجيه ها و تأويل ها كه سرفصل سياست اموى بود، به شدّتْ مخالفت مى كرد.