برخورد امام على با انتقادهاى ويرانگر - سیاست نامه امام علی(علیه السلام) نسخه متنی

برخورد امام على با انتقادهاى ويرانگر

نكته اى كه در پايان اين بحثْ بايد بدان توجه كرد، برخورد هوشمندانه امام با انواع انتقادهاست. ملاحظه ى سيره ى وى در برخورد با انتقادها و اعتراضات سه جريان عهده ى سياسى مخالف خود ناكثين، قاسطين و مارقين، نشان مى دهد كه اگر او به صورت رسمى و عملى از مردم مى خواهد تا انتقاد خود را با صراحتْ بيان كنند، ليكن به افراد قدرت طلب و كينه توز و توطئه گر، اجازه نمى دهد براى رسيدن به مقاصد سياسى و به بهانه نقد و انتقاد، هر آنچه مى خواهند، بگويند و بنويسند. [ ر.ك: رهبرى در اسلام، محمد محمدى رى شهرى، ص 391 تا 418. ]

حق گرايى، نه شخصيت گرايى

انسان ها هر اندازه در مسير حقْ اوج بگيرند، امكان كژروى در آنان، منتفى نيست. از اين رو، شايسته است تا مردمان در پيروى از شخصيت ها به اين نكته توجّه كنند و هرگز انسان ها را مطلق ندانند. توجّه به اين نكته و ديگر آموزه هاى بيدارگر امام على عليه السلام در اين باره را بايد اساسى ترين رهنمودهاى آن بزرگوار در تصحيح فرهنگ عمومى تلقّى كرد. روشن است كه در جريان هاى اجتماعى و سياسى، بيشترين انحراف هاى سياسى و
اجتماعى، ناشى از مطلق گرايى درباره ى چهره ها و شخصيت گرايى در موضع گيرى هاست.امام على عليه السلام به مردم هشدار مى داد كه شخصيت ها هر چند بزرگ و ارجمند و محبوب و معتمَد باشند، نمى توانند معيار حق و باطل قرار گيرند. امام مى كوشيد جامعه را به لحاظ آگاهى و شناخت موضع ها و معيارها و آگاهى هاى فرهنگى، به سطحى برساند كه شخصيت و مواضع آنان را- هر اندازه بزرگ باشند-، با حق بسنجند، نه حق را با شخصيت ها، حق را معيار شناخت شخصيت بدانند، نه شخصيت ها را معيار شناخت حق.