لطفا منتظر باشید ...
امتياز دادن به نزديكان، هرگز!
گفتيم كه در نگاه امام على عليه السلام، آنچه دراختيار حاكمان و كارگزاران است، امانت است و حاكمان، تنها در جهت كارگزارى و خدمتْ مى توانند از امكاناتِ دراختيار خود، بهره گيرند. آنان، حق ندارند تا براى كسانِ خاصّى بهره ورى ويژه اى را قائل شوند. فرزندان و نزديكان شخصيت هاى برجسته ى سياسى و اجتماعى در حكومت على عليه السلام و نزديكان و فرزندان آن بزرگوار نيز از هيچ امتياز ويژه اى برخوردار نبودند. فراتر از اين، امام نسبت به دوستان و نزديكان خود، حسّاسيت بيشترى داشت و بر آنها در استفاده ى از اموال عمومى، بيشتر سخت مى گرفت تا ديگران را درس عبرت باشد.صرفه جويى در اموال عمومى
بر پايه آنچه گذشت، سياست امام در مصرف اموال عمومى و چگونگى بهره گيرى كارگزاران از آن و چه سانى هزينه كردن بيت المال، فوق العاده جالب و آموزنده است. امام براى اين كه كارگزاران را به نهايت صرفه جويى از درآمدهاى عمومى توجّه دهد و آنان را به جلوگيرى از اسراف وا دارد، در بخش نامه اى از آنان خواست تا حتى در نوشتن نامه به او صرفه جويى كنند و چنين تأكيد كرد:أدقّوا أقلامكم، و قاربو بين سطوركم، واحذفوا عنّي فضولكم واقصدوا قصد المعاني وأيّاكم والأكثار، فان أموال المسلمين لا تحتمل الاضرار. [ ر.ك: ح 282. ]
قلم ها را تيز كنيد، سطرها را به هم نزديك سازيد. |در نگارش| براى من، زيادى ها را حذف كنيد و به معنا بنگريد، و بپرهيزيد از زياده
نويسى؛ چرا كه بيت المال مسلمانان، زيان را بر نمى تابد.
روشن است كه كارگزارْ چون اين همه دقّت را در نگارش نامه اى بشنود، ديگر از اموال عمومى، سفره هاى آن چنانى نمى آرايد، به مَركب هاى آن چنانى سوار نمى شود و در جهت آسايش هرچه بيشتر خويش نمى كوشد.
صرفه جويى شخصى امام در مصرف بيت المال نيز بسى شگفت انگيز است. او حاضر نبود حتى براى پاسخگويى به كسانى كه براى كار شخصى در شب به او مراجعه مى كردند، از نور چراغى كه به درآمدهاى عمومى تعلّق داشت، استفاده كند. داستان تأمّل برانگيز و عبرت آموز طلحه و زبير كه در هنگام رسيدگى حضرت به امور بيت المال، براى بازگويى مسائل شخصى خدمت على عليه السلام رسيدند و ايشان، چراغ بيت المال را خاموش كرد و فرمود تا از خانه اش چراغى ديگرى بياورند و حاضر نشد حتى دقايقى از پرتو نور چراغى كه از درآمدهاى عمومى بود، براى مسائل شخصى بهره گيرد، در همين راستاست. [ ر.ك: ح 283. ]
