الجمع بين الشدّة واللين - سیاست نامه امام علی(علیه السلام) نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

سیاست نامه امام علی(علیه السلام) - نسخه متنی

محمد محمدی ری شهری، سید محمدکاظم طباطبایی، سید محمود طباطبایی نژاد، محمدعلی مهدوی راد؛ ترجمه: مهدی مهریزی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

الجمع بين الشدّة واللين

142- الإمام عليّ عليه السلام- في كتابه إلى بعض عمّاله-: أمّا بعد، فإنّ دهاقين أهل بلدك شكوا منك غلظةً وقسوة، واحتقاراً وجفوة، ونظرت فلم أرَهم أهلاً لأن يُدْنَوا لشركهم، ولا أن يُقصوا ويجفوا لعهدهم، فالبس لهم جلباباً من اللين تشوبه بطرف من الشدّة، وداوِل لهم بين القسوة والرأفة، وامزج لهم بين التقريب والإدناء، والإبعاد والإقصاء، إن شاء اللَّه. [ نهج البلاغة: الكتاب 19، بحارالأنوار 694:489:33؛ أنساب الأشراف 390:2 نحوه، وذكر أنّه عليه السلام كتبه إلى عمرو بن سلمة الأرحبي، وفيه في غير ما أن يظلموا، ولا ينقض لهم عهد، ولكن تفرّغوا لخراجهم، ويقاتل من ورائهم، ولا يؤخذ منهم فوق طاقتهم، فبذلك أمرتك، واللَّه المستعان. والسلام بدل وداول لهم... . ]
143- تاريخ اليعقوبي: كتب عليّ إلى عمر بن مسلمة الأرحبي: أمّا بعد، فإنّ دهاقين عملك شكوا غلظتك، ونظرت في أمرهم فما رأيت خيراً، فلتكن منزلتك بين منزلتين: جلباب لين، بطرف من الشدّة، في غير ظلم ولانقص؛ فإنّهم أحيونا صاغرين، فخذ ما لك عندهم وهم صاغرون، ولا تتّخذ من دون اللَّه وليّاً، فقد قال اللَّه عزّ وجلّ: لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةً مِّن دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا [ آل عمران: 118. ] وقال جلّ وعزّ في أهل الكتاب: لَا تَتَّخِذُواْ الْيَهُودَ وَالنَّصَرَى أَوْلِيَآءَ وقال تبارك وتعالى: وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ و مِنْهُمْ [ المائدة: 51. ] وقرِّعهم بخراجهم، وقابل في ورائهم، وإيّاك ودماءهم. والسلام [ تاريخ اليعقوبي 203:2. ]

144- الإمام عليّ عليه السلام- في كتابه إلى بعض عمّاله-: أمّا بعد، فإنّك ممّن أستظهر به على إقامة الدين، وأقمع به نخوة الأثيم، وأسدّ به لهاة الثغر المخوف. فاستعن باللَّه على ما أهمّك، واخلط الشدّة بضغث من اللين، وارفق ما كان الرفق أرفق، واعتزم بالشدّة حين لا تغني عنك إلّا الشدّة. واخفض للرعيّة جناحك، وابسط لهم وجهك، وألِن لهم جانبك. وآسِ بينهم في اللحظة والنظرة، والإشارة والتحيّة؛ حتى لا يطمع العظماء في حيفك، ولا ييأس الضعفاء من عدلك.والسلام [ نهج البلاغة: الكتاب 46، الأمالي للمفيد 4:80 نحوه، وفيه أنّه عليه السلام كتبه إلى الأشتر بعد قتل محمّد بن أبي بكر وهو غير صحيح ظاهراً لأنّ شهادة محمّد بن أبي بكر وقعت بعد شهادة مالك الأشتر، نهج البلاغة: الكتاب 27، تحف العقول: 177 وليس فيهما صدره إلى لا تغني عنك إلّا الشدّة وفيهما أنّه عليه السلام كتبه إلى محمّد بن أبي بكر. ]

پيوند درشتى و نرمى

142. امام على عليه السلام- در نامه اش به يكى از كارگزارانش-: پس از حمد و سپاس خداوند؛ دهقانان شهر تو به سبب درشتى، سختى، ستم و تحقير كردنشان، از تو شكايت دارند. من در كارشان نگريستم. آنان را شايسته ى اين كه به تو نزديك شوند، نيافتم به خاطر شركشان، و نيز شايسته نيست آنان رانده شوند و به پيمانشان جفا شود. پس درباره ى آنان، درشتى و نرمى را درهم آميز و ميان درشتى و مهربانى با آنان، در چرخش باش، و ميان نزديكى و قرب و دورى و بعد، جمع كن، ان شاء اللَّه! [ در كتاب انساب الأشراف آمده كه اين نامه را براى عمرو بن سلمه نوشت و در آن به جاى وداول لهم... آمده است: بدون آن كه موردستم قرار گيرند و پيمانشان شكسته شود؛ ليكن خراج بپردازند و براى حفظ آنان نبرد بيش از توانشان از آنان ستانده نشود، بدين مطلب تو را فرمان دادم و خداوند، كمك كار است. والسلام. ]
143. تاريخ اليعقوبى: على عليه السلام به عمر بن مسلمه ى ارحبى نوشت-: پس از حمد و سپاس خداوند؛ دهقانانِ منطقه ات، از درشتى ات شكايت كرده اند و من در كار آنان نگريستم و خيرى نديدم. بايد موضع تو ميان قدرى نرمى و اندازه اى درشتى باشد، |البته| بدون ستم و كم گذاشتن. به درستى كه آنان با كوچكى، با ما هم زيستى مى كنند. پس حقوقت را با كوچكى از آنان بستان و غيرِ خدا را دوست مگير. خداوند- عزّوجلّ- فرموده است: از غيرِ خودتان دوست و هم راز مگيريد. آنان از هيچ نابكارى در حقّ شما كوتاهى نورزند، و خداوند- عزّوجلّ- درباره ى اهل كتاب فرموده است: يهود و نصارا را به عنوان دوست، انتخاب مكنيد و خداوند- تبارك و تعالى- فرموده است: و هر كس از شما آنها را به دوستى گيرد، از آنان خواهد بود. با ماليات ها بر آن بكوب و در پشت، با آنان رويارو شو و از ريختن خون آنان، برحذر باش. والسلام!

144. امام على عليه السلام- در نامه اش به يكى از كارگزارانش-: پس از حمد و سپاس خداوند؛ تو از آنانى كه در يارىِ دين، از آنان پشتيبانى خواهم و خودستايى گنهكاران را با او از بين بَرَم، و رخنه ى مرزهاى بيم آور را با او ببندم. پس در آنچه برايت مهمّ است، از خداوند، كمك بجو و درشتى و نرمى را درهم آميز و آن جا كه مهربانى بايد، مهربانى پيشه كن و آن جا كه جز درشتى به كار نيايد، درشتى پيش گير. در برابر شهروندان، فروتن باش و با آنان، گشاده رويى كن و نرمخويى نما. با همكاران، يكسان رفتار نما در نگاه با گوشه ى چشم، و نگاه خيره، و در اشاره و تحيّت گفتن؛ تا بزرگان، در تو طمعِ ستم نكنند و ناتوانان، از عدالتت مأيوس نگردند. والسلام! [ در أمالى المفيد نوشته شده كه اين نامه را پس از كشته شدن محمّد بن ابى بكر به مالك اشتر نوشت؛ ولى بر حسب ظاهر درست نيست؛ چرا كه شهادت محمّد بن ابى بكر، پس از شهادت مالك رُخ داده است. ]

/ 170