کلمه غريب 004
روايتى ديگر از امام (ع) سرپرستى زنان چون زنان بالغ شوند، خويشاوندان پدرى براى سرپرستى آنان سزاوارترند. منظور از (نص) آخرين درجه هر چيز است، مانند (نص) در سير، كه بمعنى آخرين مرحله توانايى مركب است. هنگامى كه مى گوييم، (نصصت الرجل عن الامر) آنقدر سوال از كسى بشود كه آنچه مى داند بيان كند، بنابراين (نص الحقاق) بمعنى رسيدن به مرحله بلوغ است كه پايان دوره كودكى است، اين جمله از فصيح ترين كنايات و شگفت آورترين آنها است، منظور امام اين است، هنگامى كه زنان به اين مرحله برسند (عصبه): مردان خويشاوند پدرى كه محرم آنان هستند، مانند برادر، و عمو، به حمايت آن ها سزوارتر از مادرند، و همچنين در انتخاب همسر براى آنها، و منظور از حقاق مخالفت و درگيرى مادر، با عصبه: در مورد اين زن است، به طورى كه هر كدام به ديگرى مى گويد: من از تو احق هستم، گفته مى شود: (حاققته حقاقا) بمعنى رشد عقلى است، يعنى به مرحله اى برسد كه حقوق و احكام درباره او اجرا شود، اما آن كس كه نص الحقائق نقل نموده منظورش از حقايق، جمع (حقيقت) است. اين بود معنايى كه (ابوعبيد قاسم بن سلام) براى اين جمله كرده است، اما نظر من اين است كه منظور از (نص الحقاق) اين است كه زن به مرحله اى برسد كه جائز باشد تزويج كند، و اختياردار حقوق خود شود، اين در حقيقت تشبيه به (حقاق) در شتر است چرا كه (حقاق) جمع حقه و (حق) است به معنى شترى كه سه سالش تمام و آماده بهره بردارى است. (حقائق) نيز جمع حقه است. بنابراين هر دو تعبير به يك معنى باز مى گردد. هر چند معنى دوم به روش عرب شبيه تر است.