اخلاق در قرآن کریم جلد 2

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اخلاق در قرآن کریم - جلد 2

ناصر مکارم شیرازی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

جزع و بى تابى

«جزع »نقطه مقابل «صبر»است و آن،حالت بى قرارى و ناشكيبايى در برابرحوادث و مشكلات است،به گونه اى كه انسان در برابر حادثه زانو زند،مايوس شود،بى تابى كند و يا از تلاش و كشش براى رسيدن به مقصد چشم بپوشد.
جزع يكى از بدترين و نكوهيده ترين صفات است كه انسان را در دنيا و آخرت به بدبختى مى كشاند و از رسيدن به مقامات والا باز مى دارد و ارزش و مقام او را در جامعه كاسته،شربت زندگى را رد كامش تلخ،و شهد حيات را شرنگ مى سازد.
قرآن مجيد در سوره «معارج »،انسان را موجودى حريص و كم طاقتى معرفى مى كند كه وقتى بدى به او برسد،بى تابى مى كند و هنگامى كه خوبى به او رسد،بخل مى ورزد و مانع ديگران مى شود، «ان الانسان خلق هلوعااذا مسه الشر جزوعاواذا مسه الخير منوعا» . (54)
منظور از انسان در اين آيه-همانند بعضى از آيات مشابهى كه انسان را با صفات ناشايستى توصيف كرده-انسان هاى تربيت نيافته و به اصطلاح خود رو و فاقد شخصيت است و لذا در ذيل همين آيات با جمله (الا المطلين...تا...و الذين هم على صلاتهم يحافظون) ،افراد با ايمانى را كه به نماز و كمك به محرومان و اصول عفت و امانت وشهادت به حق وفا دارند،استثناء كرده و از تحت عنوان «هلوع »خارج مى كند.
تعبير آيات فوق،شايد اشاره به اين باشد كه معمولا افراد جزوع و ناشكيبا بخيل هم هستند، همان گونه كه بخيلان ناشكيبا مى باشند،به تعبير ديگر اين دو صفت با يكديگررابطه دارند و از اين رو در مفهوم «هلوع »جمع شده اند.
در روايات اسلامى نيز بحث هاى جالب و عميق و نكته هاى قابل ملاحظه اى در اين زمينه ديده مى شود كه هر يك از ديگرى آموزنده تر است،در ذيل به چند نمونه از آنهااشاره مى شود:
1-امير مؤمنان على عليه السلام در مذمت جزع مى فرمايند:«اياك و الجزع فانه يقطع الامل و يضعف العمل و يورث الهم،از جزع و ناشكيبايى بپرهيز،زيرا اميد انسان را قطع و كوشش و تلاش را ضعيف ساخته و غم اندوه به بار مى آورد» (55)
2-همان امام بزرگوار در جاى ديگر ضمن اشاره به نكته لطيف ديگرى مى فرمايند:
«الجزع و اتعب من الصبر،بى تابى از صبر و شكيبايى ناراحت كننده تر است » (56)

/ 265