انگيزه هاى جدال و مراء
با توجه به رابطه نزديكى كه در ميان صفات رذيله وجود دارد و غالب آنها با يكديگر مرتبطند و علت و معلول يكديگر محسوب مىشوند اين خلق و خوى نكوهيده يعنى جدال و مراء و پرخاشگرى بى منطق نيز از صفات زشت ديگر سرچشمه مىگيرد.1ـ از عوامل مهم جدال و مراء كبر و غرور است كه به انسان اجازه نمى دهد به آسانى در برابر حق تسليم شود و او را وادار مىكند كه براى حفظ برترى جويى خود حق را از طريق جدال و مراء انكار نمايد لذا در حديثى از امام صادق (عليه السلام) از پدران بزرگوارش (عليهم السلام) نقل شده است كه فرمود: «اِنَّ مِنَ التَّواضُعِ اَنْ يَرْضى الرَّجُلُ بِالَْمجْلِسِ دُونَ الَْمجْلِسِ وَ اَنْ يُسَلِّمَ عَلى مَنْ يَلْقى وَ اَنْ يَتْرُكَ الْمِراءَ وَ اِنْ كانَ مُحِقّاً وَ لا يُحِبَّ اَنْ يُحْمَدَ عَلَى التَقْوى; در اين حديث امام چهار چيز را نشانه تواضع دانسته: نشستن در هر جاى مجلس كه ميسّر باشد و سلام كردن بر هر كسى كه ملاقات مىكند و ترك مراء هر چند حق با او باشد و عدم خشنودى از ستايش ستايشگران در برابر تقوا». (1)2ـ خودنمائى و اظهار فضل و رياكارى يكى ديگر از انگيزه هاى جدال و مراء و جرّوبحثهاى پرخاشگرانه است كه بسيار متداول و معمول است به ويژه در مجلسى1. بحارالانوار، جلد 2، صفحه 131، حديث 20.