لطفا منتظر باشید ...
تفسير و جمع بندى
در نخستين آيه مورد بحث خداوند نخست اشاره به مسأله مقابله به مثل و مجازات در حق عقوبت مىفرمايد و آن را حق مؤمنين مىشمرد (تا دشمن وافراد خطاكار خود را در امنيت نبينند) سپس اشاره به مسأله عفو و گذشت وترك انتقام جويى مىكند و مىگويد كيفر بدى مجازاتى همانند آن است و هر كس عفو و اصلاح كند اجر و پاداش او با خدا است و خداوند ظالمان را دوست ندارد (وَ جَزآءُ سَيِّئَة سَيِّئَةٌ مَثلُها فَمَنْ عَفى وَ اَصْلَحَ فَاَجْرُهُ عَلَى اللّهِ اِنَّهُ لا يُحِبُّ الظّالِمينَ).با توجه به اين كه سوره شورى از سوره هايى است كه تمام آن در مكه نازل شده و مىدانيم در آن زمان مؤمنان مورد تعرض وسيع و گسترده مخالفان قرار مىگرفتند، قرآن در آيه 39 اين سوره به آنها دستور مىدهد كه در برابر ظلم تسليم نشوند، و هنگامى كه مورد ستم قرار مىگيرند از ديگران يارى بطلبند و به كمك يكديگر بشتابند، سپس در آيه 40 به اين حقيقت اشاره مىكند كه مبادا به خاطر اين كه بعضى از دوستان شما مورد ستم قرار گرفتند در مقام انتقام جويى برآييد و از حد بگذرانيد و خود نيز در صف ظالمان قرار گيريد، حتى اگر در آنجا كه عفو آثار سويى ندارد عفو و اصلاح كنيد بهتر است.در اين كه منظور از اصلاح كه در اين آيه به دنبال عفو آمده چيست؟ مفسران تفسيرهاى گوناگونى دارند، بعضى اصلاح ميان خود و خدا را ذكر كرده اند، و بعضى اصلاح ميان مظلوم و ظالم تا اين مسأله بار ديگر تكرار نگردد، و بعضى اصلاح خويشتن را از انتقام جويى و خشم و غضب و بعضى ترك قصاص را ذكر كرده اند. (1)جمع ميان اين معانى در تفسير كلى اين آيه نيز بعيد به نظر نمى رسد. و به هر حال آيه به روشنى اين حقيقت را ثابت مىكند كه عفو و اصلاحى كه به دنبال آن صورت مىگيرد تا ريشه كينه ها براى هميشه كنده شود، و تعبير «فَاَجْرُهُ عَلَى اللّهِ» (پاداش او بر خدا است) بدون اين كه اجر معينى حتى بهشت را تعيين كرده باشد نشان مىدهد اجر و پاداش چنين كسى به قدرى عظيم است كه جز خدا نمى داند.1. تفسير الميزان و قرطبى و اثنى عشرى و روح البيان و فى ظلال، ذيل آيه مورد بحث.
