سوره‌ اسراء ; آيه 44 - تفسیر اطیب البیان نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تفسیر اطیب البیان - نسخه متنی

سید عبد الحسین طیب اصفهانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سوره‌ اسراء ; آيه 44

متن عربي

تسبح له السماوات السبع والارض ومن فيهن ون من شيٍ لا يسبح بحمده ولـكن لا تفقهون تسبيحهم نه كان حليما غفورا

ترجمه فارسي

آسمانهاى هفتگانه و زمين و كسانى كه در آنها هستند، همه تسبيح او مى‏گويند; و هر موجودى، تسبيح و حمد او مى‏گويد; ولى شما تسبيح آنها را نمى‏فهميد; او بردبار و آمرزنده است. (44)

ترجمه انگليسي / English Translation

The seven heavens and the earth, and all beings therein, declare His glory: there is not a thing but celebrates His praise; And yet ye understand not how they declare His glory! Verily He is Oft-Forbear, Most Forgiving!

تفسير 1

(44) (تسبح له السموات السبع و الارض و من فيهن و ان من شي ءالا يسبح بحمده ولكن لا تفقهون تسبيحهم انه كان حليما غفورا): (همه آسمانهاي هفتگانه وزمين و همه موجوداتي كه بين آنهاست او را تسبيح مي نمايند و هيچ چيز نيست جز آنكه با حمد و ستايش خود خداوند را منزه مي شمارد، ولي شما تسبيح آنهارا تعقل نمي كنيد، كه او همواره بردبار و آمرزنده است )، اين آيه و آيه قبلي جزئي از قياس استثنايي است كه در آيه 42 بكار رفته بود به اين بيان كه مي فرمايد: اگر چنانچه همراه خداوند خدايان ديگري بودند هر آينه ملك وسلطنت خدا از ناحيه آنها مورد نزاع و هجوم واقع مي شد، اما ملك آسمانها وزمين و هر چه در آنهاست خداوند را از داشتن شريك و بودن الهه ديگري به همراه او، منزه مي دارند و شهادت مي دهند كه خداوند لاشريك است و همه چيزاز او آشكار شده و به بسوي او باز مي گردد و همه آنها قوامشان به وجود اوست و همه در سجود و تسبيح اويند، پس معلوم مي شود كسي جز خداي يكتاصلاحيت الوهيت ندارد و رب ديگري جز او نيست و همه مخلوقات به زبان وجود خود خداوند را تسبيح مي نمايند، زيرا وجود آنها عين فقر و حاجت است ،چون هر ممكني در ذات خود چيزي جز عدم و فقر ندارد، لذا همه موجودات درذات و صفات و احوال خود محتاج به خداوند هستند و نظام جاري عالم كه همه كثرتها و پراكندگيها را به شكلي واحد اداره مي كند قائم به خداي متعال است واز اين حقيقت پرده بر مي دارد كه پديد آورنده اين نظام عجيب خالق واحد ويكتاست . پس تمام موجودات عالم با حاجت و نقص خود، خالق خويش را از نقص و عدم واحتياج مبرا نموده و تنزيه مي كنند، حتي مشركان كه براي خدا شركائي فرض مي كنند ومحدوده تدبير الهي را منحصر مي كنند با همين عمل خود مقدس و منزه بودن خداوند رااثبات مي نمايند و انساني كه منكر آفريدگار خود باشد مانند كسي است كه با صداي بلندفرياد بزند كه حتي يك نفر هم در عالم نيست كه سخن بگويد€ و غافل است از اينكه همين فرياد او بهترين دليل بر خلاف مدعاي اوست . از كلام خداي متعال استفاده مي شود كه همه موجودات به گونه اي از علم و حيات برخوردارند و هر جا كه خلقت راه يافته ، بهره اي از علم نيز به آنجا نفوذ كرده و هرموجودي به مقدار بهره اي كه از وجود دارد از علم نيز بهره مند مي باشد، لذا مي فرمايد:هيچ چيز نيست جز آنكه با زبان وجود خود خداوند را حمد و تسبيح مي گويد، يعني هيچ موجودي نيست جز آنكه وجود خود را درك مي كند و با وجود خود احتياج ونقص ذاتي و وجودي خود را اظهار مي دارد و با زبان نقص خويش ، كمال خالق خود رافرياد مي زند و درك مي كند كه ربي غير از خدا لاشريك ندارد و خدا را منزه از نقائص خود مي شمارد و از طرف ديگر هرموجودي كمالاتي دارد كه درك مي كند از ناحيه خودش نيست ، بلكه از ناحيه صانع و خالقش به او افاضه شده ، لذا خالق خود را بواسطه صفات جميل و افعال نيكش ستايش مي كند وليكن ما انسانها اين تسبيح و تحميد رادرك نمي كنيم و متوجه دلالت آنها بر صانعشان نيستيم و آيت بودن آنها را تفقه نمي نمائيم . اما خداوند بردبار و آمرزنده است ، لذا در عقوبت عجله نمي كند، بلكه مهلت مي دهد تا هر كس را كه توبه نموده و بسوي او باز مي گردد، بيامرزد و اين دو صفت يعني (حلم ) و (غفران ) دال بر منزه بودن خداوند از هر نقصي هستند، چون لازمه حلم آنست كه شخص حليم به جهت از دست رفتن فرصت نهراسد و لازمه مغفرت آنست كه شخص آمرزنده از آمرزش خود متضرر نشود، بنا براين ملك و ربوبيت خداوند نقص و زوال نمي پذيرد.

تفسير 2

تسبيح پر و ر د گا ر را ميكنند كسا نيكه د ر هفت طبقات آ سمان هستند كه ملا ئكه با شند و كسا نيكه د رز مين هستند كه جن و ا نس با شند و نيست شيئي از مو جو د ات سما وي و ا ر ضي مگر آ نكه تسبيح و حمد ا لهي مي كند و لكن شما نميفهميد تسبيح آ نها ر ا مسئلت د و نحوه تسبيح داريم تكو يني و تشر يعي تكو يني ا ينكه هر مخلو قي بذ ا ته د لا لت دا رد بر و جو د خا لق و مصنوعي بر و جو د صا نع و فعلي بر و جو د فا عل و بر علم و قد رت ا و و في كل شيء له آ يت تد ل علي ا نه و ا حد و تشر يعي ا ينكه بز بان خو د و شر ا شر و جو دش از ر وي ا ختيا ر و علم و شعو ر تسبيح و تحميد حق كند مفسر ين ا ين آ يه و آ يات د يگري كه د ر ا ين باب ناز ل شده حمل بر تسبيح تكو يني كر د ند چون تشر يعي منو ط بعقل و شعو ر و معر فت ا ست وذ وي ا لعقو ل منحصر بملا ئكه و جن و ا نس ا ست چنا نچه حكما هم همين عقيده ر ا ا تخاذ كر د ند لكن ا ين خلاف صر يح آ يات و ا خبا ر ا ست حتي همين آ يه شر يفه ببيا نيكه مي آ يد و آ يات د يگر مثل قو له تعا لي: ا لم تر ان ا لله يسجد له من في ا لسمو ات و من فى ا لا رض و ا لشمس و ا لقمر و ا لنجوم و ا لجبا ل و ا لشجر و ا لد و اب و كثير من ا لناس و كثير حق عليه ا لعذ اب حج آ يه18ز ير ا ا گر مر ا د تكو يني بو د جميع ا لناس مي فر مو د نه كثير و قضيه هد هد و سليمان و تكلم مو ر چه و و حي بنحل و بسيا ر آ يات د يگر و ا خبا ر عرض و لا يت بر آ سمان ها و كو هها و د ر يا ها و حيو ا نات كه تمام د لا لت بر ا ين د ا ر د كه با شعو ر و ا د ر اك و مكلف هستند پس مر ا د همان تسبيح تشر يعي ا ست كه ميفر ما يد تسبح له يعني لله ا لسمو ات ا لسبع هيئت قد يم سمو ات سبع ر ا مر كز سيا ر ات سبع ميد ا نستند قمر عطا ر دز هره شمس مشتريز حل و فلك هشتم ر ا مر كز ثو ا بت سا ير ستا ر گان ميگفتند و ا و ر ا كر سي نام نها د ند و فلك نهم عرش نام نها د ند و ا طلس و غير مكو كب گفتند لكن قر آن مجيد تمام ا ين كو ا كب ر ا با تفا وت بعد شان آ سمان ا و ل فر مو ده ا ناز ينا ا لسماء ا لد نيا بز ينت ا لكو ا كب و ا لصا فات آ يه6 و بقيه آ سما نها ر ا ا حدي ا طلاع ند ا ر د كه د ر آ نها چيست جز خد ا و ا لا رض بما فيها از جبا ل و د ر يا ها و نبا تات و حيو ا نات و معا دن و من فيهن از ملا ئكه و جن و ا نس از مؤ منين و ان من شيء ا لا يسبح بحمده شا مل جميع ما سوي ا لله ميشو د كه ا طلاق شيء بر ا و صحيح با شد و تسبيح ر ا جع بصفات سلبيه ا ست عيب و نقص و ا حتياج د ر ا و نيست تحميد تمجيد حق ا ستذ ا تا و صفت و ا فعا لا د ا ر اي جميع صفات حميده و ا فعا لش مطا بق حكمت و مصلحت و لكن لا تفقهون تسبيحهم همين جمله د ليل بر ا ينست كه مر ا د تسبيح تشر يعيستز ير ا ا گر تكو يني بو د مي فهمد ندز ير ا و جو د ا ثر د ليل و ا ضح ا ست بر و جو د مو ثر چنا نچه ا شا ره شد ا نه كان حليما غفو ر ا حلم عبا رت از ا ينست كه د ر مخا لفت ا و ا مر و نو ا هي ا و خو د د ا ري كند و غيظ و غضب نكند و لي شر ط آن ا يمان و قا بليت ا ست و ا لا غضب ا لهي سخت ا ست بر كفا ر و مشر كين و معا ند ين و مخا لفين و غفر ان عبا رت از گذ شت ا ست از تقصير ات و د ستگاه مغفرت ا لهي بقد ري تو سعه د ا ر د كه حتي ا نبياء و ملا ئكه تصو ر نمي كر د ند.

/ 6486