يوم يدعوكم فتستجيبون بحمده وتظنون ن لبثتم لا قليلا
ترجمه فارسي
همان روز كه شما را (از قبرهايتان) فرامىخواند; شما هم اجابت مىكنيد در حالى كه حمد او را مىگوييد; مىپنداريد تنها مدت كوتاهى (در جهان برزخ) درنگ كردهايد!" (52)
ترجمه انگليسي / English Translation
"It will be on a Day when He will call you, and ye will answer (His call) with (words of) His praise, and ye will think that ye tarried but a little while!"
تفسير 1
(52) (يوم يدعوكم فتستجيبون بحمده و تظنون ان لبثتم الا قليلا): (روزي كهشما را ميخواند و شما با ستايش خدا آن دعوت را اجابت ميكنيد و ميپنداريدكه جز اندكي درنگ نداشتهايد)، (يوم) مفعول فعل مقدر (تبعثون) است و مراد از(دعوت) در اين آيه همان نفخه صور و نداي غيبي است كه همه را زنده ميكند و(استجابت) مردم هم همان برخاستن از گور و زندهشدن است و اگر آن را درحالت حمد ذكر فرمود براي آنست كه زنده شدن مردگان، فعلي جميل و نيكوستكه از جانب خداوند صادر شده و لذا مردم او را به اين سبب حمد و ستايشميگويند، چون آن روز، روزيست كه حقايق آشكارا، در نظر همه ظاهر ميشودو در مييابند كه مسأله زندهشدن مردگان و امر قيامت امري حتمي و مطابقحكمت بوده است و جمله آخر اشاره به آنست كه انسانها در آن روز گمانميكنند فاصله بين مرگ و برانگيخته شدنشان مدت اندكي بوده و روز قيامت رانسبت به روز مرگشان بسيار نزديك ميبينند و خداوند هم اين پندار را تأييدميكند(34)، پس معناي آيه چنانچه خدا بهتر ميداند اين است كه در آن روزي كهشما برانگيخته ميشويد به دعوت الهي شما را فرا ميخوانند و شما كه در دنياقيامت را استهزاء و انكار ميكرديد امروز كه وقوع آن براي شما محقق شدهنداي الهي را لبيك گفته و از گورها برميخيزيد در حاليكه خداوند را از بابتوقوع اين امر ستايش ميكنيد و ميپنداريد كه جز اندكي در گور نبودهايد وفاصله مرگ تا قيامت را ناچيز ميشماريد.
تفسير 2
ر وز يكه شما ر ا د عوت ميكند پس نا چا ر ا جا بت ميكنيد بحمد ا لهي و گمان مي كنيد كه لبث نكر ده ا يد مگرز مان قليلي يوم يد عو كم ر وز قيا مت ا ست كه تمام جن و ا نس محشو ر ميشو ند و مر ا د از د عوت ا حياء آ نها ا ست و بعث آ نها كه با مر ا لهي تمامز نده مي شو ند فتستجيبون بفو ر يت ا جا بت مي كنيد كه مكر ر گفته ا يم ا فعا ل ا لهي فقط ا ر ا ده نمو د ا يجا د مي شو د ا نما ا مره اذ ا ا ر ا د شيئا ان يقو ل له كن فيكون يس آ يه82. بحمده تمام ا فعا ل ا لهي مو ا فق حكمت و مصلحت ا ست و ليا قت حمد د ا ر د د ر خبر ا ست كه حضرت ا گر نعمتي با و متو جه مي شد مي فر مو د: ا لحمد لله علي هذه ا لنعمت و ا گر مصيبتي و ا ر د ميشد ميفر مو د: ا لحمد لله علي كل حا ل د ر نظر د ا رم مو قعيكه مر حوم سيد نا ا لا ستا د از ا ستر ا فتا ده و تمام ا عضاء ا و كو بيده شده بو د و د ر بيما ر ستان ا و ر ا بسته بو د ند يكي از شا گر د ان كه بعيا دت ر فته بو د و پر سش از حا ل ا يشان كر د فر مو د ا نسان د ر مو قعيكه ببلا هاي سخت د چا ر شو د ا گر فكر كند آ نقد ر نعمت با و عنا يت فر مو ده كه از عهده شكر كو چكتر ين آ نها بر نمي آ يد و تظنون ان لبثتم ا لا قليلا چنا نچه ميفر ما يد: قا ل كم لبثتم في ا لا رض عد د سنين قا لو ا لبثنا يو ما ا و بعض يوم مؤ منون آ يه115. و د ر مو ر د عز ير عليه ا لسلام مي فر ما يد فا ما ته ا لله ماه عام ثم بعثه قا ل كم لبثت قا ل لبثت يو ما ا و بعض يوم قا ل بل لبثت ما ئت عام ا لا يه بقره261 پس تمام ز مان حيوه د ر د نيا و طو ل عا لم برزخ د ر نظر يك ر وز يا بعض ر وز مي آ يد و تعبير به ظن بر اي ا ينستكه يقين بمقد ا ر ند ا ر ند. ت ي ت ي ي ي ت ت كه د ر گفتا ر هاي خو د بگو يند كلما تيكه بهتر ين كلمات با شد محققا شيطان بين شما جد ا ئي و فسا د ميكند محققا شيطان ميبا شد بر اي ا نسان د شمن آ شكا ر ا كلام د ر ا ين آ يه شر يفه د ر سه جمله و ا قع مي شو د جمله ا و لي د ر قل لعبا دي يقو ل ا لتي هي ا حسن مر ا د از ا حسن چيست? ا قو ا لز يا دي مفسر ين گفتند تمام بي مد رك و د ليل شها د تين اذ كا ر ا مر بمعر وف و نهي از منكر ا ر شا د نصيحت و غير ا ينه و لكن آ نچه بنظر مير سد و ا لله ا لعا لم بقر ينه جملات بعد و بقر ينه آ يات د يگر ا ينكه مر ا د بين مسلمين هر كد ام د ر حق د يگر ان كلمات نيك گفته شو د چه د ر حضو ر و چه د ر غياب مثلا د ر مقام ا صلاح بين د و فر د كه با هم كد و ر تي پيد ا كر د ند حتي كذب د ر ا ين مو ر د ر ا تجو يز كر د ند كه د ر ا خبا ر د ا ر د كلام سه قسم ا ست صدق و كذب و ا صلاح و بيكد يگر حسن ظن پيد ا كنند و ا فعا ل صا د ره از آ نها ر ا حمل بصحت كنند و تمجيد و تعر يف د يگر ا نر ا كند و ا مثا ل ا ينها كلماتز شت نگو يد غيبت نكند سعا يت نكند سر كسير ا فاش نكند تهمت نز ند نما مي نكند و فحش و سب نكند و ند هد و چيز ها ئيكه مو جب تفر قه و عد ا وت و بغضاء مي شو د از ا و صا د ر نشو د ان ا لشيطان ينزغ بينهم يكي از كا ر هاي بز رگ شيطان ا ينست كه بين ا فر ا د ا نسان تفر قه بيند از د و عد ا وت و بغضاء بين آ نها ا يجا د شو د ا نما ير يد ا لشيطان ان يو قع بينكم ا لعد ا وه و ا لبغضاء ا لا يت ما ئده آ يه93. و ا تبعو ا ما تتلو ا ا لشيا طين علي ملك سليمان ا لي قو له تعا لي ما يفر قون بين- ا لمرء وز و جه ا لا يت بقره آ يه96 و غير ا ينها ان ا لشيطان كان للا نسان عد و ا مبينا . و نيز ميفر ما يد ا لم ا عهد ا ليكم يا بني آ دم ان لا تعبد و ا ا لشيطان ا نه لكم عد و مبين يس آ يه60. و با لجمله منظو ر ا نبياء و كتب آ سما ني و ا مر يه خد ا و ندي تا ليف و محبت و و حده و ا تفاق بين ا فر ا د بشر ا ست و منظو ر شيا طين و شيطان صفتان تفر قه و جد ا ئي ا ست بين ا فر ا د بين مؤ من و كا فر عا لم و جا هل عا د ل و فا سق مشرك و مو حد سني و شيعه با يع و مشتري همسا يه و همسا يه شهر و شهر مملكت و مملكت محله و محله قبيله و قبيله بر ا د ر و بر ا د رز وج وز و جه پد ر و فرز ند و هكذ ا.