لو اردنا ان نتخذ لهوا لاتخذناه من لدنا ن كنا فاعلين
ترجمه فارسي
(بفرض محال) اگر مىخواستيم سرگرمى انتخاب كنيم، چيزى متناسب خود انتخابمىكرديم! (17)
ترجمه انگليسي / English Translation
If it had been Our wish to take (just) a pastime, We should surely have taken it from the things nearest to Us, if We would do (such a thing)!
تفسير 1
(17) (لواردنا نتخذ لهوا لا تخذناه من لدنا ان كنا فاعلين ): (و اگر مي خواستيم بازيچه اي بگيريم ، آن را از نزد خويش مي گرفتيم ، چنانچه مي خواستيم بازيگر باشيم ) اين دو آيه نزول عذاب بر اقوام ستمگر سابق را توجيه مي نمايد و مي فرمايد نزول عذاب بر آنها يك حجت برهاني براي اثبات معاد است كه در سايه آن نبوت نيز ثابت مي شود، يعني حالا كه براي آينده بشر معادي هست كه در آن به حساب اعمال اومي رسند ناگزير، واجب است به هدايت الهي ميان خير و شر تميز بدهند و اين همان دعوت حقه الهي است كه بر اصل نبوت اعتماد دارد و اگر غير از اين بود آفرينش امري بيهوده و بازيچه مي شد كه هيچ اثر و نتيجه اي نداشت و تنها براي رفع ملامت يا خستگي يا غرض واهي ديگر انجام شده بود و اين امر از ساحت خداي تعالي بدور است . چون (لعب ) يعني هر عملي كه با نظمي خاص انجام شود اما غرض عقلائي نداشته باشد بلكه به منظور غرضي خيالي و وهمي انجام شود. (لهو) نيز چنانچه گفتيم عملي است كه انسان را از اشتغال به امور مهمه باز مي دارد وچون لعب بشر را به سوي خود جذب كرده و از اشتغال به كارهاي واقعي و عقلائي بازمي دارد، لعب هم از مصاديق او خواهد بود. ولي از آنجا كه لهو و لعب فقط زماني محقق مي شود كه كسي بخواهد حاجتي را ازخود بر طرف كند هر چند به منظور سرگرمي يا رفع خستگي و ملال باشد و يا نقيصه اي از نقائص او را دفع كند، پس لهو داراي تأثير در رفع حاجت و نقيصه است اما خداي متعال كه وجودش منزه از هر حاجت و نقص و يا تركيب مي باشد و هيچ امري در اوتأثير نمي گذارد و آن را دگرگون نمي كند و تركب در ذات او نيست ، لذا محال است كه خدا به لهو ولعب بپردازد و اگر فرض شود كه سرگرمي و لهو براي خدا جايز باشد، درصورتي تلهي او به آن چيز مجاز است ، كه امري غير خودش نباشد و مخلوقات خدا ازآنجا كه فعل او هستند و از ذات او صادر مي شوند، غير او هستند اما نمي شود كه بازيچه او باشند، چون آن امر بازيچه و لهو بايد چيزي باشد كه از ذات او صادر و خارج نشده باشد و از آنجا كه چنين چيزي در عالم وجود ندارد، لذا خداوند لهو ندارد. در واقع آيه شريفه مي فرمايد اگر مي خواستيم بازيچه اي را از مرحله ذات خود اخذمي كرديم ، نه در مرحله خلق ، كه فعل ما و خارج از ذات ماست و هر آينه اگر اراده اين عمل را مي نموديم ، انجامش مي داديم . و با اين گفتار بر امتناع اين مطلب تأكيد مي نمايد. به اين ترتيب برهان بر معاد و سپس نبوت تمام مي شود يعني حالا كه خداوند اهل لهوو لعب نيست ، لذا خلقت عالم و آدم براساس غرضي عقلايي است كه اين غرض همان بازگشت خلائق بسوي خدا و محاسبه اعمال و سپس مجازات ايشان است و حال كه چنين است بر خدا لازم است كه انبيائي را مبعوث كند تا راه خير و شر رابه مردم بنمايند وآنها را هدايت كنند و از لوازم آن اين است كه افراد مؤمن و مطيع را بشارت داده و افرادمعاند و منكر را انذار نمايند و اگر دست از عناد برنداشتند و در ظلم و كفر اسراف نمودندخود را مستحق عذاب استصيال و هلاك مي نمايند و يا خداوند به ايشان مهلت داده وعذابشان را تا قيامت به تأخير مي اندازد. به هر جهت همه اعمال الهي بر اساس حكمت و غرض عقلايي است و ابدا لهو ولعب در امر او راه ندارد و حاشالله كه لذائذ دنيا را به نام لهو و لعب ناميده و مذمت كنداما خود، اهل لهو و لعب بوده و عالم و آدم را بازيچه آفريده باشد. (تعالي الله عن ذلك علوا كبيرا)
تفسير 2
ا گر بر فرض محا ل ما ا ر ا ده د ا شتيم كه ا خذ لهو كنيم هر آ ينه ا تخاذ ميكر د يم از نز د خو د ا گر بو د يم از فا علين لهو. نوع مفسر ين تفسير كر د ند لهو ر ا به ا ختيا ر ز و جه و و لد چنا نچه نصا ري د ر حق مر يم و عيسي گفتند و يهو د د ر حق عز يز, و د ر ا ين تو ر ات مجعو له آ دم ر ا ا بن ا لله شمر ده. و ا ستد لا ل كر د ند به آ يه شر يفه: ا لهيكم ا لتكا ثر كه كثرت ا و لا د و از و اج و ا مو ا ل ا ست. و لكن ا ين تفسير بسيا ر غلط و با طل ا ست بلكه مر ا د از لهو كا ر هاي با طل ا ست, ملا هي ا با طيل ا ست كه ا نسان ر ا از حق غا فل ميكند. چنا نچه ا مر وز مشا هده مي شو د ا ين ها ئي كه مشغو ل به آ لات لهو هستند بكلي از حق غا فل ميشو ند نه بفكر د ين و نه بفكر فر د اي محشر و نه تو جه بخد ا, و نه بد ستو ر ات ا لهي و و و با لا خص ا ين آ يه شر يفه مر بو ط به آ يه قبل ا ست كه فر مو د و ما خلقنا ا لسماء و ا لا رض و ما بينهما لا عبين و محا ل ا ست از خد ا و ند فعل لعب و لهو و لغو صا د ر شو د لذ ا تعبير به لو ا متنا عيه فر مو ده: لو ا ر د نا ان نتخذ لهو ا : ا ين د ستگاه با ين منظمي كه تمام به مقتضاي حكمت و مصلحت و بجا و بمو قع ا ست ا يجا د نمي كر د يم بلكه يك د ستگاه باز يگري و ملعبه ا يجا د مي كر د يم, نه ا ر سا ل ر سو ل مي كر د يم نه د ستگاه ثو اب و عقاب فر ا هم مي كر د يم, و ا گر بشر ر ا هم خلق مي كر د يم عقل و شعو ر با و نمي د ا د يم مثل سا ير حيو ا نات. لا تخذ ناه من لد نا : قد رت د ا شتيم و ا حتياج به ا ين مخلو قات ند ا شتيم و به ا با طيل ا شتغا ل د ا شتيم. لكن ا ين با علم و حكمت و صفات ر بو بي كه مستجمع جميع صفات كما ل, و منزه از جميع عيوب و نو ا قص ا ست سازش ند ا ر د. ان كنا فا علين : مثل ا كثر شما ها كه نوع ا فعا ل و ا قو ا ل و ر فتا ر آ نها لغو و لعب و لهو ا ست تعا لي ا لله عنذ لك علو ا كبير ا .
لطفا منتظر باشید ...
