وربك يخلق ما يشا ويختار ما كان لهم الخيره سبحان الله وتعالى عما يشركون
ترجمه فارسي
پروردگار تو هر چه بخواهد مىآفريند، و هر چه بخواهد برمىگزيند; آنان (در برابر او) اختيارى ندارند; منزه است خداوند، و برتر است از همتايانى كه براى او قائل مىشوند! (68)
ترجمه انگليسي / English Translation
Thy Lord does create and choose as He pleases: no choice have they (in the matter): Glory to God! and far is He above the partners they ascribe (to Him)!
تفسير 1
(68) (وربك يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيره سبحان الله وتعالي عمايشركون ): (و پروردگار تو هر چه بخواهد خلق مي كند و برمي گزيند، و آنان هيچ اختياري ندارند، منزه و برتر است خدا از آنچه شرك مي ورزند) اين آيه چهارمين پاسخ از عذر مشركين است كه گفتند: اگر ما به تو ايمان بياوريم اعراب ما را از سرزمينمان مي ربايند. مي فرمايد: خلقت يعني صنع و ايجاد همه چيز بدست خداي متعال است و غير اومؤثري در عالم هستي وجود ندارد، پس نه چيزي هست كه در خدا اثر كند و نه چيزي هست كه بتواند از اثر و حكم خدا جلوگيري نمايد، لذا خداوند داراي اختيار حقيقي است ، يعني از نظر تكوين و خلقت يگانه صاحب اختيار عالم وجود اوست و از نظرتشريع نيز خداوند قدرت و تخيير مطلق دارد و مي تواند هر حكم و قانوني كه بخواهدتشريع كند و خداوند بشر را به گونه اي خلق كرده كه با انجام يك سري كارهايي كه درشرع واجبات ناميده مي شوند و با ترك كارهايي كه محرمات نام دارند، به سعادت وكمال مي رسد. اما هيچ شكي نيست كه انسان نسبت به كارهايي كه از روي علم و اراده انجام مي دهداختيار تكويني دارد ـ البته نه اختيار مطلق (35) ـ و به گونه ايست كه هر عملي اراده كندانجام داده يا ترك مي كند و هيچ يك از ابناء بشر اختيار اين را ندارد كه او را مجبور به انجام يا ترك عملي بكند چون همه افراد بشر در معناي انسانيت با هم شريك هستند،پس انسان بالطبع و فطرتا آزاد است مگر آنكه خودش به اختيار خود چيزي از اختيارش را به ديگري تمليك نمايد و حريت خود را محدود و سلب كند. اما خداي سبحان چون مالك ذات انسان و تمام افعال صادره از اوست و مالكيت مطلق و نامحدود دارد، هم به ملك تكويني مالك بشر است و هم به ملك تشريعي واعتباري ، لذا انسان نسبت به آنچه خداي متعال به امر و نهي تشريعي و يا به مشيت تكويني از او بخواهد، هيچ گونه آزادي و حريتي ندارد، پس اين معناي (ما كان لهم الخيره ) مي باشد و در خاتمه مي فرمايد: خدا منزه است از شرك ايشان ، و از مصاديق شرك آنست كه مردم خود را نسبت به آنچه خدا بر ايشان اختيار كرده ، مختار بدانند وبپندارند كه مي توانند آنچه او اختيار كرده رد كنند و يا آنچه را او اختيار ننموده ، قبول نمايند، خدا از چنين پنداري منزه است چون او متصف به هر كمال و منزه از هر نقص است و اين تصور و پندار مستلزم ادعاي استقلال در وجود و شريك دانستن خود درصفت الوهيت خداست ، تعالي الله عن ذلك علوا كبيرا.
تفسير 2
و پر و ر د گا ر تو خلق ميكند آ نچه ر ا كه بخو ا هد و ا ختيا ر ميكند آ نكه ر ا كه صلاح د ا ند نيست از بر اي آ نها ا ختيا ري منزه ا ست خد ا و ند و بلند تر ا ست از آ نچه شرك مي آ و ر ند. و ر بك يخلق ما يشاء ر ا جع با مو ر تكو ينيه ا ست كه ا يجا د مخلو قات بيد قد رت ا و ا ست و آ نچه صلاح ميد ا ند و حكمتش ا قتضاء ميكند ا يجا د ميكند ا حدي ر ا نمير سد كه د ر ا مر خلقت نظري د هد چون عا لم بحكم و مصا لح نيستند حتي ملا ئكه كه مو قعيكه فر مو د و اذ قا ل ر بك للملئكت ا ني جا عل في ا لا رض خليفت قا لو ا ا تجعل فيها من يفسد فيها و يسفك ا لد ماء و نحن نسبح بحمدك و نقدس لك قا ل ا ني ا علم ما لا تعلمون بقره28 پس ا حد ير ا نمي ر سد كه بگو يد چر ا فلان ر ا غني كر دي و فلان ر ا فقير يا با و عزت د ا دي و با ينذ لت ا و ر ا و لو د قر ا ر د ا دي ا و ر ا عقيم ا و ر ا پسر د ا دي ا و ر ا د ختر ا و ر ا متنعم فر مو دي ا و ر ا مبتلي ا و ر ا حسن و جما ل د ا دي ا و ر ا قبيح ا لمنظر چر ا با ر ان آ مد چر ا نيا مد چر ا شيطان ر ا خلق كر دي چر ا مهلت د ا دي و ا مثا ل ا ين چون و چر ا ها د ر ا لسنه بسيا ري متد ا و ل ا ست چون عا لم بحكم و مصا لح نيستند با يد تسليم صرف شد ا و ميد ا ند هر چه حكمت ا قتضاء كند و مصلحت د ا شته با شد ا يجا د ميفر ما يد: و يختا ر ر ا جع بتشر يعيات ا ست كي ليا قت نبوت و ر سا لت و ا ما مت د ا ر د ا و ر ا جعل ميفر ما يد د ستو ر ات آ نچه صلاح با شد جعل ميكند از تكليفيات و و ضعيات از و ا جب و حر ام چه كتا بي ناز ل كند و چه نحوه ناز ل شو د چنا نچه گفتند و قا لو ا لو لا نز ل هذ ا ا لقر ان علي ر جل من ا لقر يتين عظيم ز خرف آ يه30 يا گفتند قا ل ا لذ ين لا ير جون لقا ئنا ا ئت بقر آن غير هذ ا ا و بد له قل ما يكون لي ان ا بد له من تلقاء نفسي ان ا تبع ا لا ما يو حي ا لي يو نس آ يه 16 و همچنين جعل ا مام و خليفه چنا نچه د ر حق آ دم فر مو د ا ني جا علك في ا لا رض خليفه و د ر حق د ا و د فر مو د يا د ا و د ا نا جعلناك خليفت في ا لا رض ص آ يه25 و د ر حق ا بر ا هيم ميفر ما يد ا ني جا علك للناس ا ما ما بقره آ يه118 و د ر حق ا بر ا هيم و ا سحق و يعقوب ميفر ما يد و جعلنا هم ا ئمت يهد ون با مر نا ا نبياء آ يه73 و غير ا ينها. ما كان لهم ا لخيره ا ين جمله ر ا د و كذله ميتو ان تفسير كر د و لي بر گشت هر د و بيك مطلب ا ست نحوه ا و لي ما نا فيه با شد و جمله مستقله چنا نچه د ر تر جمه ا شا ره شد يعني مر دم ا ختيا ر جعل نبي و ا مام و خليفه ند ا ر ند چون شر ا يطي د ر آ نها معتبر ا ست كه جزذ ات ا قدس حق نمي د ا ند پس به قلد ري و به شو ري و به جو ر نمي تو ان جعل خليفه كر د. نحوه ثا نيه ما مو صو له با شد و مفعو ل و يختا ر يعني خد ا ا ختيا ر ميفر ما يد آ نچه كه خير و صلاح با شد بر اي ناس و ناس خير و صلاح خو د ر ا نميد ا نند كه بتو ا نند جعل نبي يا كتاب يا ا مام يا خليفه كنند. سبحان ا لله و تعا لي عما يشر كون كه شر يك ى= پ لى% پ= پ يز%ث%ج ي پ=ىث!زؤگ? ي پت! طل ؤگ? ي% ئئ ئىذهئ پ م= شر ا يطي د ر آ نها معتبر ا ست كه جزذ ات ا قدس حق نمي د ا ند پس به قلد ري و به شو ري و به جو ر نمي تو ان جعل خليفه كر د. نحوه ثا نيه ما مو صو له با شد و مفعو ل و يختا ر يعني خد ا ا ختيا ر ميفر ما يد آ نچه كه خير و صلاح با شد بر اي ناس و ناس خير و صلاح خو د ر ا نميد ا نند كه بتو ا نند جعل نبي يا كتاب يا ا مام يا خليفه كنند. سبحان ا لله و تعا لي عما يشر كون كه شر يك بر اي خد ا قر ا ر ميد هند د ر ا مر خلقت و جعل ا حكام و جعل نبي و ر سو ل و ا مام.
لطفا منتظر باشید ...
