ونزعنا من كل امهٍ شهيدا فقلنا هاتوا برهانكم فعلموا ان الحق لله وضل عنهم ما كانوا يفترون
ترجمه فارسي
(در آن روز) از هر امتى گواهى برمىگزينيم و (به مشركان) مىگوييم: "دليل خود را بياوريد! سذللّه اما آنها مىدانند كه حق از آن خداست، و تمام آنچه را افترا مىبستند از (نظر) آنها گم خواهد شد! (75)
ترجمه انگليسي / English Translation
And from each people shall We draw a witness, and We shall say: "Produce your Proof": then shall they know that the Truth is in God (alone), and the (lies) which they invented will leave them in lurch.
تفسير 1
(75) (ونز عنا من كل امه شهيدا فقلنا هاتوا برهانكم فعلموا ان الحق لله وضل عنهم ما كانوا يفترون ): (و از هر امتي گواهي بيرون مي كنيم و مي گوئيم ، برهان خود رابياوريد، آن روز مي فهمند كه حق از آن خداست و آنچه افتراء مي زدند از ايشان غايب مي شود) مراد از گواه و شهيد (گواهان اعمال ) هستند (كه گفتيم شامل انبياء و امامان و شهدا وصديقين و صالحين و حتي اعضاي بدن انسان مي باشند) و در حضور آن گواهان ازجماعات خواسته مي شود كه بر پندار خود كه مي گفتند: خدا شريك دارد، حجتي قاطع بياورند. و چون دستشان از هر عذر و حجتي كوتاه است در آن هنگام به يقين مي فهمند كه حقيقت الوهيت تنها براي خداست و او در الوهيت شريكي ندارد و در نتيجه آنچه به خدا افترا مي بستند و شركائي كه براي او قرار مي دادند، از ايشان غايب مي شود ومي فهمند كه حق با خداي متعال بوده و حقيقت امر الوهيت آنچنان بر ايشان آشكارمي شود كه هيچ گونه خفايي نخواهد داشت ، به عكس دنيا كه در آن حق و باطل بهم آميخته بود، چون روز قيامت روز كشف حقايق و جدا شدن آنها از اباطيل است .
تفسير 2
و جد ا ميكنيم و بير ون مي آ و ر يم از هر ا متي شهيد ير ا كه شها دت د هد ب آ نچه آن ا مت ر فتا ر نمو د ند پس ميگو ئيم بيا و ر يد بر هان و حجت خو د ر ا بر ا عما ل و ر فتا ر خو د پس عا لم ميشو ند ا ينكه حق ا لله ا ست و از بين مير و د آ نچه كه بو د ند ا فتر اء ميز د ند. و نز عنا من كل ا مت شهيد ا مفسر ين گفتند مر ا د ا نبياء هستند كه شها دت ميد هند د ر با ره ا مت خو د و لي د ر خبر ا بي جا ر و د از حضرت با قر ا ست فر مو د من كل فر قت من هذه ا لا مت ا ما مها. ا قو ل: د ر بسيا ري ازز يا ر ات ا ئمه ا طها ر د ا ر د و شهد اء يوم ا لقيمه د ر قر آن ميفر ما يد يوم يجمع ا لله ا لر سل فيقو ل ماذ ا ا جبتم قا لو ا لا علم لنا ا نك ا نت علام ا لغيوب ما ئده آ يه108 . تو ضيح كلام: ا ينكه د ر باب شها دت با يد حسي با شد شها دت علمي كا في نيست مثل د ر باب رؤ يت هلا ل ا گر كسي شها دت د هد كه من يقين د ا رم بو جو د هلا ل لكن رؤ يت نكر دم ا ثبات نميكند و هكذ ا د ر باب قضا وت و ا قا مه بينه حتي د ر خبر ا ست ا شا ره بشمس فر مو د و فر مو د علي مثل هذ ا تشهد ا نبياء شهد اء ر وز قيا مت هستند لكن د ر حق ا مت خو د د ر ز مان خو د و ا ين مو ضوع ازز مان آ دم ا لي خا تم جر يان د ا شته چون هيچز ما ني خا لي از ا نبياء نبو ده و بر فرض ا و صياء آ نها بو د ند ا ماز مان حضرت ر سا لت پس از ر حلتش تا قيام قيا مت د ر هر عصر وز ما ني با يد شا هدي با شد و آن ا ئمه ا طها ر هستند و نكته د يگر آ نكه ا ين جمله د ليل ا ست بر ا ينكه ا ئمه طا هر ين همه جا حا ضر و نا ظر ند كه ا مر وز حضرت بقيت ا لله تمام ا عما ل و ا فعا ل و ا قو ا ل ما ر ا مشا هده ميكند تا بتو ا ند فر د اي محشر شها دت د هد. فقلنا ها تو ا بر ها نكم چنا نچه ميفر ما يد همين سو ره د ر چند آ يه قبل آ يه65 و يوم ينا د يهم فيقو ل ماذ ا ا جبتم ا لمر سلين فعميت عليهم ا لا نباء گذ شت تفسير آن جو ا بي و حجتي و بر ها ني و د ليلي ند ا ر ند. فعلمو ا ان ا لحق لله چنا نچه مي فر ما يد و لو تري اذ و قفو ا علي ا لنا ر فقا لو ا يا ليتنا نر د و لا نكذب ب آ يات ر بنا و نكون من ا لمؤ منين و ميفر ما يد و لو تري اذ و قفو ا علي ر بهم قا ل ا ليس هذ ا با لحق قا لو ا بلي و ر بنا ا نعام آ يه27 و آ يه30 . و ضل عنهم ما كا نو ا يفتر ون از شرك و كفر و ضلا لت.