آيه: 21 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ ال لَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاء وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ - تفسیر نور سوره النور نسخه متنی

آيه: 21 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ ال لَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاء وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

ترجمه :

اي كساني كه ايمان آورده ايد! گام هاي شيطان را پيروي نكنيد و هر كس پيرو گام هاي شيطان شود پس به درستي كه او به فحشا و منكر فرمان مي دهد و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، هرگز هيچ يك از شما پاك نمي شد ولي خداوند هر كس را بخواهد پاك مي سازد و خداوند شنوا و داناست .

نکته ها

در آيات 14، 20 و 21 سه بار سخن از فضل و رحمت خداوند آمده است تا بگويد اگر فضل او نبود، وضع شما چگونه بود
.! ((خطوات )) جمع ((خطوه)) به معناي گام است و قرآن در مسئله ي شهوت ، تغذيه و تهمت ، كلمه ي ((خطوات شيطان )) را به كار برده است تا بگويد شيطان گام به گام انسان را به بعضي گناهان وادار مي كند.

در قرآن چند مرتبه از ((خطوات الشيطان )) سخن به ميان آمده است ; در مورد اتحاد و وحدت كلمه داشتن مي فرمايد: (ادخلوا في السلم كافّه و لاتتّبعوا خطوات ) (145) و در مصرف غذا مي فرمايد: (كلوا ممّا في الارض حلالا طيّبا و لا تتّبعوا خطوات ) (146) از چيزهاي حلال و دلپسند بخوريد و مواظب گام هاي شيطان باشيد و از آن پيروي نكنيد. و در اين آيه نيز پيرامون اشاعه ي فحشا نسبت به مؤمنين مي فرمايد: از گام هاي شيطان پيروي نكنيد.

نمونه پيروي از گام هاي شيطان عبارت است از: دوستي با افراد فاسد، بعد شركت در مجالس آنان ، سپس فكر گناه ، بعد ارتكاب گناهان كوچك ، پس از آن گناهان بزرگ و در پايان قساوت قلب و بدعاقبتي و پاياني شوم .

پيام ها:

1- به ايمان خود تكيه نكنيم ، توجّه به هشدارهاي پي در پي لازم است . (يا ايّها الّذين آمنوا لا تتّبعوا)

2- شيطان براي گمراه كردن مؤمنان ، بيش از ديگران تلاش مي كند. (يا ايّها الّذين آمنوا لا تتّبعوا خطوات )

3- سياست شيطان نفوذ تدريجي و گام به گام است . (خطوات ) (از همان گام اوّل مواظب باشيم ).

4- انسان به ناچار بايد راهي را طي كند و گامي را بردارد، مهم انتخاب راه مستقيم و دوري از گام هاي شيطان است . (خطوات )

5- اشاعه ي فحشا، از گام هاي شيطاني است . (با توجّه به آيه قبل )

6- با مردم مستدل سخن بگوييم ، خداوند مي فرمايد: از شيطان پيروي نكنيد، (دليل آن را نيز ذكر مي كند:) زيرا او به گناه فرمان مي دهد. (فانّه يأمر بالفحشاء...)

7- شيطان به كسي فرمان مي دهد كه اهل پيروي از او باشد. (و من يتّبع خطوات ... فانّه يأمر...)

8- كار شيطان ، با اثر نماز در تضادّ است . شيطان به انسان دستور گناه مي دهد. (فانّه يأمر بالفحشاء و المنكر) امّا نماز انسان را از گناه باز مي دارد. (ان ّ الصلوه تنهي عن الفحشاء و المنكر...) (147)

9- تزكيه ، بدون توفيق الهي امكان ندارد. (ولولا ... ما زكي ...)

10- انسان در هر لحظه به لطف خداوند نياز دارد. (تكرار جمله ((لولا فضل اللّه )) در اين آيه و آيات قبل )

11- در مسير انسان ، فريب و فحشا وجود دارد، ولي راه توبه و نجات نيز باز است . (و لولا فضل اللّه )

12- حتّتي اولياي خدا به توفيق الهي نياز دارند. (ما زكي منكم من احد)

13- خداوند حكيم ، به مقدار آمادگي و لياقت و ظرفيّت افراد خير و سعادت نازل مي كند. (من يشاء)

14- علم به اينكه خداوند همه چيز را مي بيند و مي شنود، بهترين عامل بازدارنده از فحشا و منكرات است . (واللّه سميع عليم )

145-بقره ، 208
146-بقره ، 168
147-عنكبوت ، 4