كوتاه و گويا - هزار و یک داستان از زندگانی امام علی (ع) نسخه متنی

كوتاه و گويا

روزى على "عليه السلام" به عمر فرمود: اى عمر در مقام مديريت جامعه سه موضوع را در كارهاى خود انجام بده كه در بر دارنده كليه مسائل مى باشد و تو را از انجام بسيارى از كارها كفايت مى كند و هر گاه اين سه مطلب را مد نظر نگيرى: ديگر اعمال تو نيز سودى نخواهد داشت. عمر پرسيد: آن سه عمل كه جنبه ريشه اى براى يك مدير دارند كدامند؟
على "عليه السلام" فرمود:

1- اقامه الحدود على القريب و البعيد [ اجرا كردن قانون خدا در مورد نزديكان و بيگانگان ] ،

2- و الحكم بكتاب الله فى الرضا و السخط [ قضاوت كردن به كتاب خدا در حال خشنودى و خشم ] ،

3- و القسم بالعدال بين الاحمر والاسود [ توزيع اموال عمومى به عدالت يعنى بين همه بدون در نظر گرفتن هيچ رابطه و تبعيض بين سياه پوست و سرخ پوست ] .

[ وسائل الشيعه، ج 18، ص 156. ]

عمر پس از شنيدن اين سخنان گفت: به جان خودم چه كوتاه و رسا سخن گفتى.

تجارت و بازرگانى

در عصر خلافت عمر بن خطاب روزى جمعى از موالى "مانند اسيران ايرانى و افراد غير عرب" به حضور امام على "عليه السلام" آمدند و از سران قوم خود شكايت كردند و گفتند: رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم در تقسيم بيت المال، يا در مسأله ازدواج، ميان عرب و غير عرب، هيچ گونه تبعيضى قائل نبود. سلمان و صهيب در عصر رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم با زنان عرب ازدواج كردند ولى اكنون اعراب "سران قوم" ميان ما و خودشان تفاوت قائلند. امام على "عليه السلام" در اين باره با سران قوم گفتگو كرد تا براى رفع تبعيض اقدام جدى كنند ولى سفارش آن حضرت اثرى نبخشيد و آنها فرياد مى زدند: چنين چيزى ممكن نيست، چنين چيزى ممكن نيست. امام على "عليه السلام" در حالى كه از اين جريان خشمناك شده بود نزد شكايت كنندگان آمد و به آنها فرمود: متأسفانه سران قوم حاضر نيستند با شما روش مساوات را پيش گيرند و مانند يك مسلمان داراى حقوق، بطور مساوى با شما رفتار نمايند اكنون كه چنين است:
فاتجرو بارك الله لكم فانى قد سمعت رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم يقول: الرزق عشرة اجزاء تسعة اجزاء فى التجاره و واحدة فى غيرها.يعنى: برويد تجارت كنيد خداوند به شما بركت خواهد داد همانا من از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم شنيدم كه مى فرمود: طريق بدست آوردن معاش روزانه داراى ده شاخه است نه شاخه آن از طريق تجارت است و يك شاخه آن از راههاى ديگر است. [ فروع كافى، ج 5. ]