لطفا منتظر باشید ...
2ـ سجده براى آدم چگونه بود؟
در اين كه اين سجده چه سجده اى بوده است و آيا سجده براى غير خدا امكان پذير است، در ميان مفسّران گفتگوست.بعضى معتقدند كه اين سجده براى خدا بوده ولى به خاطر آفرينش چنين موجود شگرفى، در برابر آدم صورت گرفته است; بعضى ديگر مىگويند سجده براى آدم بوده، ولى نه سجده پرستش كه مخصوص خداست; بلكه سجده خضوع يا سجده تحيّت و اداى احترام.در كتاب عيون الاخبار از كتاب على بن موسى الرّضا (عليه السلام) آمده است: «كانَ سُجُودُهُمْ للهِِ تَعالى عُبُدِيَّتاً وَ لآدَمَ اِكْراماً وَ طاعَةً لِكَوْنِنا فى صُلْبِهِ; سجده فرشتگان براى خداوند به عنوان پرستش بود و براى آدم به عنوان اكرام و احترام، چرا كه ما در صلب آدم بوديم.» (1)از اين حديث استفاده مىشود كه سجده فرشتگان دو جنبه داشت، هم جنبه پرستش خداوند و هم احترام آدم.شبيه آنچه در تفسير بالا گفته شد در آيه 100 سوره يوسف آمده است: «وَ رَفَعَ اَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً; و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند و همگى به خاطر او به سجده افتادند».در حديثى از امام على بن موسى الرّضا (عليه السلام) در ذيل همين آيه نيز آمده است كه فرمود: «اَمّا سُجُودُ يَعْقُوبَ وَ وُلْدِهِ فَاِنَّهُ لَمْ يَكُنْ لِيُوسُفُ وَ اِنَّما كانَ مِنْ يَعْقُوبَ وَ وُلْدِهِطاعَةً للهِ وَ تَحِيَّةً لِيُوسُفَ كَما كانَ السُّجُودُ مِنَ الْملائِكَةِ لآدَمَ; امّا سجود يعقوب و فرزندانش سجده پرستش براى يوسف نبود ;بلكه سجده آنها به عنوان اطاعت و1. نورالثّقلين، ج 1، ص 58.
