پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 1

شد كه آدم اين معامله سراسر غبن و زيان را انجام دهد و تصميم محكم خود را در زمينه اطاعت فرمان خدا، سست نمايد.

اين يك درس عبرت است براى همه فرزندان آدم كه در هر پيشامدى روى عوامل يقين تكيه كنند و از طرق شك آلود و مبهم و تاريك بپرهيزند، احتياط را از دست ندهند و بدون مطالعه كافى در هيچ راهى قدم ننهند چرا كه شياطين هميشه برنامه هاى فسادانگيز خود را با ظاهرى زيبا مىآرايند و براى جهنّم سوزان خود، درِ باغ سبز نشان مىدهند. آرى سرتاسر داستان آدم درسهاى بسيار مهمّى براى زندگى تمام انسانها تا دامنه قيامت است.

سپس به نتيجه اين معامله پرزيان اشاره كرده، مىفرمايد: «نتيجه اين شد كه او شادى خود را به ترس و وحشت مبدّل سازد و فريب شيطانى براى او پشيمانى به بار آورد» (وَ اسْتَبْدَلَ بِالْجَذَلِ (1) وَجَلا (2) وَ بِالاِغْتِرارِ نَدَماً).

امّا چه حوادثى در اين جا روى داد كه آدم متوجّه اشتباه خود گرديد و انگشت حسرت و ندامت به دندان گزيد؟ امام (عليه السلام) در اين جا به اجمال، برگزار فرموده، ولى قرآن مجيد شرح آن را در سوره هاى مختلف بيان كرده است: آنها هنگامى كه تسليم وسوسه هاى شيطان شدند و از درخت ممنوع خوردند، چيزى نگذشت كه لباسهاى بهشتى از اندامشان فرو ريخت و اعضايى كه مىبايست پوشيده بماند آشكار شد و در برابر فرشتگان شرمنده شدند و از اين بالاتر آن كه: به آنها دستور داده شد هر چه

1. «جذل» (بر وزن جدل) به گفته «صاح اللغة» به معناى فرح و خوشحالى است و به گفته «مقاييس» جذل (بر وزن جسم) به معناى ريشه درخت است كه درخت را برپا مىدارد و از آن جا كه شخص فرحناك، قامتى راست دارد و آدم غمگين داراى كمر خميده است و گاه به زمين چسبيده است، اين واژه به معناى فرح به كار رفته است.

2. «وجل» (بر وزن اَجَل) در اصل به معناى ترس و بيم است.