بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مسأله هجرت به قوّت خود باقى است.13ـ اينها همه در حالى است كه «انواع محرّمات در آن از هم جدا شده و هر يك جداگانه تبيين گرديده است، از گناهان كبيره كه خداوند وعده عذاب خود را بر آن داده گرفته، تا صغيره اى كه غفران و آمرزش خويش را براى آن مهيّا ساخته است» (وَ مُبايَن (1) بَيْنَ مَحارِمِهِ مِنْ كَبير اَوْعَدَ عَلَيْهِ نيرانَهُ اَوْ صَغير اَرْصَدَ لَهُ غُفْرانَهُ).گناهان كبيره مانند شرك و قتل نفس است كه در آيات قرآن صريحاً وعده عذاب، نسبت به آنها داده شده است. (2)گناهان صغيره همان است كه در آيه 32 سوره نجم به عنوان «اللّمم» به آن اشاره شده است: «وَ الَّذينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الاِثْمِ وَالْفَواحِشَ اِلاَّ اللَّمَمَ».بعضى از مفسّران، لمم را به نيّت معصيت بدون انجام آن يا گناهان كم اهميّت، تفسير كرده اند.14ـ «برخى انجام كمش مورد قبول و مقدار بيشترش مجاز و خوب است» (وَ بَيْنَ مَقْبُولِ فى اَدْناهُ، مُوَسَّع فى اَقْصاهُ).اين تعبير اشاره به اعمال و برنامه هايى است كه مقدار كمش مورد تأكيد واقع شده است ولى مردم در انجام هر چه بيشتر آن آزادند. بعضى از مفسّران نهج البلاغه، مثال آن را تلاوت قرآن گفته اند كه به حكم «فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّر مِنَ الْقُرآنِ; تلاوت كنيد آنچه از قرآن براى شما ميسّر است» (3) خواندن مقدارى از آن مورد تأكيد است و خواندن بيش از آن به اختيار مردم گذارده شده است كه هر كس بتواند بيشتر بخواند (آيات آخر سوره مزّمل به خوبى به اين معنا اشاره مىكند).1. «مباين» خبر مبتداى محذوفى است و در تقدير «مومباين» است و ضمير «هو» به كتاب بر مىگردد، احتمال ديگرى نيز وجود دارد، اما آنچه گفتيم مناسبتر به نظر مىرسد.2. در مورد شرك به آيه «وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ و مَأواهُ النّارُ» (سوره مائده، آيه 72) مراجعه شود و در مورد قتل نفس به آيه «وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزآئُهُ جَهَنَّمُ خالداً فيها» (سوره نساء، آيه 93).3. سوره مزّمل، آيه 20.