2ـ علم قرآن نزد كيست؟ - پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 1

مبيّن، موقّت و غير موقّت و واجب و مستحب مؤكّد و مستحب غير مؤكّد، همه را از هم تفكيك كرده و با اشاره گذرايى توجّه همه را به طور اجمال به سوى آن جلب مىكند.

2ـ علم قرآن نزد كيست؟

از تعبيرات بالا استفاده مىشود كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله) موظّف است پاره اى از مجملات كتاب الله يا غوامض آن را تغيير و تبيين كند تا ابهامى براى هيچ كس باقى نماند، به همين دليل قرآن مجيد مىفرمايد: «ما آتيكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ; آنچه را پيامبر براى شما بياورد آن را محكم بگيريد». (1) ممكن است براى بعضى اين سؤال پيش آيد كه چرا قرآن نياز به تفسير مجمل و تبيين پيچيدگى داشته باشد در حالى كه براى فهم عموم و هدايت همگان نازل شده است؟

در پاسخ اين سؤال بايد به دو نكته توجّه داشت:

نخست اين كه قرآن مجيد كه دربردارنده قانون اساسى اسلام است نمى تواند تمام جزئيات را در ظاهر تعبيراتش بيان كند، اصول مسائل را القا مىكند و شرح و تبيين آن بر عهده پيامبر است. مثلا حكم وجوب نماز و حج و روزه و كمى از كلّيات آنها در قرآن مجيد وارد شده و مىدانيم كه اين عبادات، شرايط و اجزا و موانع و فروع زيادى دارد كه شرح هر يك از آنها در خور كتابى است و همچنين در مسائل مربوط به معاملات و قضا و شهادات و حدود و به طور كلّى سياسات اسلامى، كه همه آگاهان مىدانند شرح و تبيين همه اينها از حوصله يك يا چند كتاب بيرون است.

ثانياً: نياز مردم به پيامبر براى تبيين پيچيدگيها و تفسير مجملات، سبب ارتباط آنها با سنّت رسول الله مىشود، همان ارتباطى كه آنها را در همه زمينه ها هادى و راهگشاست و به تعبير ديگر قرآن همانند كتابى است كه شاگردان، احساس مىكنند

1. سوره حشر، آيه 7.