بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
بعضى از شارحان احتمال ديگرى در جمله «عَزَبَ رَأىُ امْرِىء...» داده اند و آن اين كه از قبيل نفرين باشد يعنى: «دور باد رأى كسى كه از دستوراتم تخلّف كند» ولى معناى اوّل مناسب تر به نظر مىرسد.در سوّمين جمله، به پاسخ سؤالى مىپردازد كه بعد از داستان «جنگ جمل» به ذهن بعضى مىرسيد و آن اين كه چرا امام (عليه السلام) از ماجراى اين جنگ نگران بود؟مى فرمايد: نگرانى من هرگز به خاطر خودم نبود بلكه به خاطر اين بود كه مبادا با آمدن همسر پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) به ميدان، و فرياد دروغين خونخواهى قتل «عثمان» و حضور جمعى از صحابه پيمان شكن در لشكر دشمن، گروهى از عوام به شكّ و ترديد بيفتند، درست همانند نگرانى موسى به هنگام رويارويى با ساحران. «موسى هرگز احساس ترس نسبت به خودش نكرد، بلكه از اين مىترسيد كه جاهلان و دولتهاى ضلالت غلبه كنند و مردم را به گمراهى بكشانند» (يُوجِسْ مُوْسى (عليه السلام) خِيفَةً عَلى نَفْسِهِ بَلْ اَشْفَقَ مِنْ غَلَبَةِ الْجُهّالِ وَ دُوَلِ الضَّلالِ).اين جمله اشاره به آيات سوره «طه» است آن جا كه خداوند مىفرمايد: «قالُوا يا مُوْسى اِمّا اَنْ تُلْقِىَ وَ اِمّا اَنْ نَكُونَ اَوَّلَ مَنْ اَلْقى، قالَ بَلْ اَلْقُوا، فَاِذا حِبالُهُمْ و عَصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ اِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ اَنّها تَسْعى فَاَوْجَسَ في نَفْسِهِ خِيفَةً مُوسى; ساحران گفتند اى موسى! آيا تو اوّل عصاى خود را مىافكنى يا ما اوّل باشيم؟ گفت: شما اوّل بيفكنيد، در اين هنگام طنابها و عصاهاى آنان بر اثر سحرشان چنان به نظر مىرسيد كه حركت مىكند، موسى ترس خفيفى در دل احساس كرد» (مبادا مردم گمراه شوند) »! (1)در چهارمين جمله به مردم و بازماندگان جنگ جمل هشدار مىدهد كه: «امروز ما و شما در جادّه حق و باطل قرار گرفته ايم (يا به تعبير ديگر بر سر دو راهى حقّ و باطل قرار گرفته ايم كه ما به سويى مىرويم و شما به سوى ديگر! ما در متن حق1. سوره طه، آيات 65 تا 67.
لطفا منتظر باشید ...
