پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام) جلد 1

اين تعبير هشدار مهمّى است به افرادى كه در راه بدعتها گام بر مىدارند و پايه گذار ضلالتها هستند كه بدبختى آنها منحصر به دوران حياتشان نيست; گاه تا هزاران سال بعد از آن بايد كفّاره اعمال خويش را بدهند.

على (عليه السلام) در خطبه 164 نيز تعبير تكان دهنده ديگرى دارد، مىفرمايد: «وَ اِنَّ شَرَّ النّاسِ عِنْدَ اللهِ اِمام جائِر ضَلَّ وَ ضُلَّ بِهِ فَاَماتَ سُنَّةً مَاْخُوذَةً وَ اَحْيى بِدْعَةً مَتْرُوكَةً; بدترين مردم نزد پروردگار پيشواى ستمگرى است كه هم خودش گمراه شده و هم مردم به وسيله او به گمراهى كشيده شده اند; سنّتهاى نيكوى پيشين را از بين برده و بدعتهاى متروك و فراموش شده را زنده كرده است».

در هفتمين و هشتمين توصيف كه نتيجه مستقيم توصيفهاى سابق است، مىفرمايد: «او بار گناهان كسانى را كه گمراه ساخته به دوش مىكشد و همواره در گرو گناهان خويش است» (حَمّال خَطايا غَيْرِهِ، رَهْن بِخَطيئَتِهِ).

اين سخن يك بيان تعبّدى نيست; بلكه كاملا منطقى است. چرا كه هرگونه معاونت و كمك به گناه سبب شركت در آن گناه است; و از آن جا كه پيروان اين پيشوايان گمراه با اراده خويش اين راه را پيمودند چيزى از گناهان آنها نيز كاسته نمى شود.

قرآن مجيد همين معنا را با صراحت در سوره نحل بيان كرده است، مىفرمايد: «لِيَحْمِلُوا اَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ اَوْزارِ الَّذينَ يُضِلٌّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْم اَلاَساءَ مَا يَزِرُونَ; روز قيامت آنها بايد بار گناهان خود را به طور كامل بر دوش كشند و هم بخشى از گناهان كسانى را كه به خاطر جهل، گمراهشان مىسازند، آگاه باشيد آنها بار سنگين بدى بر دوش مىكشند»! (1)

تعبير به رهن در مورد گناهان خويش تعبير جالبى است كه از قرآن مجيد گرفته

1. سوره نحل، آيه 25.