بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
كه برتر هم نباشند با بسته بودن باب اجتهاد چه كسى پاسخگوى مسائل اين زمان مىشود؟ولى پيروان مكتب اهل بيت از تمام اين طوفانها بركنارند و هرگز باب اجتهاد را (البته اجتهاد به معناى اوّل نه معناى دوّم) مسدود ندانسته و به همه دانشمندان و فقها حق داده اند كه از روش استنباط در مسائل دينى استفاده كنند و در عين حال حقّ قانونگذارى و اجتهاد به معناى دوّم را براى هيچ كس قائل نيستند.
سؤال
در اين جا سؤالى پيش مىآيد و آن اين كه اجتهاد به معناى اوّل نيز منشأ بروز اختلافاتى مىشود; بنابراين مشكلات اختلاف را به دنبال دارد و چندان تفاوتى ميان اجتهاد به معناى اوّل و دوّم نيست.
پاسخ
توجّه به يك نكته مىتواند جواب اين سؤال را روشن سازد و آن اين كه در اجتهاد به معناى استنباط احكام از كتاب و سنّت، محور اصلى نصوص و كتاب و سنّت است و همه مجتهدان گرد آن مىگردند و طبعاً مايه وحدتى در ميان آنها وجود دارد هرچند برداشتها ممكن است مختلف باشد; ولى اختلافات غالباً زياد نيست و به همين دليل در اكثر مسائل، مشهور «فقها» نظر واحدى دارند هر چند در شاخ و برگها ممكن است متفاوت باشند.ولى در اجتهاد به معناى دوّم محور خاصّى وجود ندارد كه مجتهدان، گرد آن جمع شوند; بلكه معيار هركس «فكر و رأى» خود اوست و اين جاست كه اختلافات، فوق العاده زياد مىشود و ممكن است در يك مسأله معيّن، آراى بسيار زيادى پيدا شود كه چهره شريعت اسلامى را كاملا مشوّه و بدنما كند.از اين گذشته طرفداران اجتهاد به معناى استنباط از كتاب و سنّت مىگويند:
لطفا منتظر باشید ...
