بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحه‌ى 342بُجْراً (1)، وَلاَ خَتَلْتُكُمْ (2) عَنْ أَمْرِكُمْ، وَلاَ لبَّسْتُهُ عَلَيْكُمْ، إنَّمَا اجْتَمَعَ رَأْيُ مَلَئِكُمْ عَلَى اخْتِيَارِ رَجُلَيْنِ، أَخَذْنَا عَلَيْهِمَا أَلاَّ يَتَعَدَّيَا الْقُرْآنَ).ولى آنها عقل (و ايمان) خويش را از دست دادند و حق را ترك كردند در حالى كه به خوبى آن را مىديدند، اما چون جور و ستم با هواى نفس آنها سازگار بود با آن همراه شدند در حالى كه پيش از آن كه آن رأى زشت و آن حكم ظالمانه را ابراز دارند با آنها شرط كرده بوديم كه به عدالت داورى كنند و حق را در نظر داشته باشند» (فَتَاهَا عَنْهُ، وَتَرَكا الْحَقَّ وَهُمَا يُبْصِرَانِهِ، وَكَانَ الْجَوْرُ هَوَاهُمَا فَمَضَيَا عَلَيْهِ. وَقَدْ سَبَقَ اسْتِثْنَاؤُنَا عَلَيْهِمَا ـ فِي الْحُكُومَةِ بِالْعَدْلِ، والصَّمْدِ (3) لِلْحَقِّ ـ سُوءَ (4) رَأْيِهِمَا، وَجَوْرَ حُكْمِهِمَا).در واقع جان كلام مولا اين است كه اوّلاً: انتخاب حكمين بر اساس فشار جمعيّت شما بر اين امر بود و اگر اين كار خلافى بوده، خلاف از سوى شماست نه از من، وثانياً: ما با آنها شرط كرده بوديم، كه خدا را در نظر بگيرند و بر اساس آيات قرآن حكم كنند ولى آنها هواى نفس را مقدّم داشتند و از طريق روشنى كه ما به آنها نشان داده بوديم منحرف شدند، بنابراين اگر خلافى رخ داده كار آنهاست نه كار من (5).ولى افراد نادان و متعصّب و لجوج هنگامى كه كار خلافى انجام مىدهند و به1. «بجر» به معناى شرّ و حادثه مهم (نامطلوب) است و به معنى بزرگ شدن شكم يا پر شدن آن نيز آمده است.2. «خَتَلَتْ»ازمادّه «ختل» (بر وزن قتل) به معنى فريب دادن و غافلگيركردن، گرفته شده است.3. «صمد» به معنى مكان بلند و ناهموار است، و به معنى قصد كردن و اعتماد نمودن نيز آمده است و در خطبه بالا به همين معناست.4. «سوء» در اين جا مفتوح و مفعول «سبق» مىباشد كه در اوّل جمله آمده است و مفهوم جمله اين است: پيش از آن كه آنها رأى خلاف و ظالمانه اظهار كنند ما با آنها شرط كرده بوديم كه در صورت انحراف از حق رأى شما را نخواهيم پذيرفت.5. شبيه همين معنا در خطبه 177 با اندكى تفاوت آمده است.
لطفا منتظر باشید ...
