بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحه‌ى 482و از كلام «ابن ابى الحديد» استفاده مىشود كه «عمر» با نظر مشورتى حضرت (عليه السلام) مخالفت كرد و هنگامى كه كار بر لشكر اسلام سخت شد شخصاً به ميدان جنگ رفت و روميان از ادامه جنگ ترسيدند و با «عمر» صلح كردند كه به مسلمانان جزيه بپردازند.سپس داستانى را كه شبيه به يك افسانه است نيز در اين جا نقل مىكند (1).مرحوم «علامه شوشترى» در شرح نهج البلاغه مىگوييد: اوّلاً: آنچه «ابن ابى الحديد» نقل كرده است از «سيف» است و مىدانيم هيچ يك از روايات «سيف» خالى از جعل و تحريف نيست.ثانياً: هيچ دليلى نداريم كه كلام بالا را حضرت على (عليه السلام) به هنگام مشورت «عمر» در مورد خروج براى جنگ با روميان گفته باشد، بلكه ظاهر بعضى كلمات «شيخ مفيد» اين است كه اين كلام در مورد جنگ «قادسيه» يا «نهاوند» است (2).اين نكته نيز قابل توجه است كه «عمر» معمولاً مشورتهايى را كه با على (عليه السلام) انجام مىداد مىپذيرفت و نجات خود را در آن مىديد و همين معنا نظريه مرحوم «علامه شوشترى» را تأييد مىكند.به هر حال اين خطبه از دو بخش تشكيل شده; نخست وعده الهى به اين امّت در مورد پيروزى نهايى و دلگرم بودن به اين وعده الهى، و ديگر اين كه به «عمر» مىفرمايد: شخصاً در ميدان جنگ شركت نكنيد چرا كه اگر حادثه اى براى تو پيش آيد وضع مسلمين در شرايط كنونى به هم مىريزد.1. شرح ابن ابى الحديد، جلد 8، صفحه 298.2. شرح نهج البلاغه شوشترى، جلد 7، صفحه 421و 423 (با تلخيص).
لطفا منتظر باشید ...
