بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
صفحه‌ى 568و در پايان اين سخن باز هم به نكته مهم ديگرى توجه مىدهد، ومى فرمايد: «بدانيد ميان حق و باطل بيش از چهار انگشت فاصله نيست!» (أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ إلاَّ أَرْبَعُ أَصَابِـعَ).«كسى از حاضران از تفسير اين سخن سؤال كرد، امام (عليه السلام) انگشتان خودرا جمع كرد و در ميان گوش و چشم خود (در كنار صورتش) قرار داد، سپس فرمود: باطل آن است كه بگويى شنيدم، و حق آن است كه بگويى ديدم!» (فَسُئلَ (عليه السلام) عَنْ مَعْنى قَولِهِ هذَا، فَجَمَعَ أَصَابِعَهُ وَوَضَعَها بَيْنَ أُذُنِهِ وَعَيْنِهِ ثُمّ قَالَ: الْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ، والْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَيْتُ!).اين سخن در واقع اشاره به شايعاتى است كه در ميان مردم زبان به زبان مىچرخد، و مردم به عنوان «مى گويند ومى گويند» مطالبى را به يكديگر منتقل مىسازند، كه چيزى جز شايعات بى اساس نيست، امام (عليه السلام) مىفرمايد: به شايعات اعتنا نكنيد، و تا نبينيد چيزى را به كسى نسبت ندهيد.از اين جا پاسخ سؤالى را كه بسيارى از شارحان نهج البلاغه در اين جا مطرح كرده اند و گفته اند: «آيات قرآن، وحى آسمانى، سنّت پيامبر (صلّى الله عليه وآله) وائمّة معصومين (عليهم السلام)، همه از طريق سمع و شنيدن است، چگونه ممكن است باطل باشد» روشن مىشود; زيرا مقصود امام (عليه السلام) اين نيست كه اخبار ثقات و احاديث متواتره و مستفيضه كه از طريق شنيدن به ما رسيده، باطل است، بلكه اشاره به همان معنى عرفى و متعارف است كه در مورد شايعات بكار مىرود.شاهد اين سخن حديثى است كه از امام حسن مجتبى (عليه السلام) نقل شده است، كه پرسيدند: «كَمْ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ; چقدر ميان حق و باطل فاصله است».امام (عليه السلام) فرمود: «أرْبَعُ أَصَابِع فَمَا رَأَيْتَهُ بَعَيْنِكَ فَهُوَ الْحَقُّ وَقَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَيْكَ بَاطِلاً كَثيِراً; چهار انگشت است، آنچه با چشمت ببينى حق است، حال
لطفا منتظر باشید ...
