قبل از قرآن مجيد مسئله مشورت در بين مردم اهميتى نداشت ، هر كس به هر برنامهاى علاقه داشت به دنبال آن علاقه حركت مىكرد ، بدون اين كه بتواند نفع و ضرر مورد علاقهاش را بسنجد .قرآن مجيد اين مسئله مهم را در ميان مردم زنده كرد و مسلمانان را به اين امر مهمّترغيب و تشويق نمود . فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشاوِرْهُمْ فى الاَْمْرِ فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ [251] . [ اى پيامبر ! ]پس به مهر و رحمتى از سوى خدا با آنان نرم خوى شدى ، و اگر درشت خوى و سخت دل بودى از پيرامونت پراكنده مىشدند ؛ بنابراين از آنان گذشت كن ، و براى آنان آمرزش بخواه ، و در كارها با آنان مشورت كن ، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن ؛ زيرا خدا توكل كنندگان را دوست دارد . وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلاَةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ [252] .و آنان كه دعوت پروردگارشان را اجابت كردند و نماز را برپا داشتند و كارشان در ميان خودشان بر پايه مشورت است و از آنچه روزى آنان كردهايم ، انفاق مىكنند . بعد از اين آيات بود كه مسئله مشورت در بين مردم مسلمان زنده شد و آنان كه بر اين امر مهم تكيه كردند . كمتر دچار خسارت و ضرر شدند .
روايات و مشورت
قالَ عَلىٌّ عليهالسلام : بَعَثَنى رَسُولُ اللّهِ صلىاللهعليهوآله عَلَى الْيَمَنِ فَقالَ وَهُوَ يُوصينى : يا عَلِىُّ ما حارَ مَنِ اسْتَخارَ وَلا نَدِمَ مَنْ اسْتَشارَ[253] .على عليهالسلام مىفرمايد : رسول خدا مرا به يمن فرستاد و به عنوان وصيّت به من فرمود : آن كس كه طلب خير كند سرگردان نمىشود و هر كس مشورت كند پشيمان نمىشود . وَقالَ عليهالسلام : مَنْ شاوَرَ ذَوِى الْعُقُولِ اسْتَضاءَ بِاَنْوارِ الْعُقُولِ[254] .و نيز آن حضرت فرمود : هر كس با صاحبان عقل و بينش مشورت كند ، از روشنايىهاى عقول بهره مىگيرد . وَقالَ عليهالسلام : اَلْمُسْتَشيرُ عَلى طَرَفِ النَّجاحِ[255] .و آن جناب فرمود : مشورت كننده در جهت رستگارى است . وَقالَ عليهالسلام : اَلاِْسْتِشارَةُ عَيْنُ الْهِدايَةِ وَقَدْ خاطَرَ مَنِ اسْتَغْنى بِرَأْيِهِ[256] .و آن حضرت فرمود : مشورت كردن عين هدايت است و هر كس مستقل به رأى باشد خود را به خطر انداخته است .