قضاوت و شهادت - عرفان اسلامی جلد 10

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

عرفان اسلامی - جلد 10

حسین انصاریان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در اين فراز از آيه سخن از قول عدل است كه از جمله مواردى كه تكيه بر قول عدل به حكم اين آيه واجب است در مورد خويشاوندان و اقوام و نزديكان نسبى و حسبى است .

صاحب « الميزان » مى‏گويد[18] :

براى اين اقربا را يادآور شد كه عاطفه قرابت و خويشاوندى از هر داعى ديگرى ، بيشتر آدمى را به دفاع بيجا و جانبدارى ناروا وامى‏دارد و از همين جا مى‏توان فهميد كه مقصود از قول هم آن گفتارى است كه اگر انسان آن را بگويد ممكن است نفعى عايد طرف گردد و يا ضررى متوجه او شود ، ذكر عدالت نيز دلالت بر اين دارد ، چون معلوم مى‏شود قول مزبور مانند شهادت و قضاوت و امثال آن دو قسم است :

يكى ظلم و ديگر عدل .

بنابراين معناى آيه اين مى‏شود كه بايد مراقب گفتارهاى خود باشيد ، زبان خود را از حرف‏هايى كه براى ديگران نفع و يا ضرر دارد حفظ كنيد و عاطفه قرابت و هر عاطفه ديگرى ، شما را به جانبدارى بيجا از احدى وادار نكند و به تحريف گفته‏هاى ديگران و تجاوز از حق و شهادت به ناحق يا قضاوت ناروا وادار نسازد .

خلاصه به ناحق جانب آن كس را كه دوستش مى‏داريد رعايت ننموده و حق آن كسى را كه دوستش نمى‏داريد باطل مسازيد .

اين است جاى سخن عدل كه متأسفانه به خاطر عواطف خويشاوندى در بسيارى از مردم سخن ظلم است و افراد با قول ظلم در كمال بى‏شرمى از حدود الهى تجاوز كرده و به فرموده حضرت سجاد عليه‏السلام : رضاى مخلوق را با سخط خالق معامله مى‏كنند و چه معامله و تجارت پر خطرى[19] !

قضاوت و شهادت

ديگر از موارد بسيار مهم قول عدل ، به وقت شهادت و يا قضاوت در دادگاه عدل اسلامى است كه اگر كسى در اين مورد از جاده عدالت منحرف گردد بنا بر آيات و روايات به عذاب سخت الهى در روز حساب دچار خواهد شد .

قاضى و يا شاهد با تمام وجود بايد پاسدار عدالت بوده و هيچ عاملى اگر چه به قيمت جانشان تمام شود ، نبايد آنان را از راه حق و عدل و صراط الهى باز دارد ، به اين آيه شريفه توجه عميق كنيد :

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُوا إِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ [20] .

اى اهل ايمان ! همواره [ در همه امور ] قيام كننده براى خدا و گواهان به عدل و داد باشيد . و نبايد دشمنى با گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نورزيد ؛ عدالت كنيد كه آن به پرهيزكارى نزديك‏تر است . و از خدا پروا كنيد ؛ زيرا خدا به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است .

اينجا نيز بايد گفت : در فضاى محاكم و دادگاه‏ها سخن عدل و گواه عدل بسيار كم و قاضى و گواه عادل نادر است .

اسلام نسبت به امر قضا و نسبت به شخص گواه و شاهد بسيار سخت‏گيرى كرده كه مبادا به اندازه سر سوزنى به حق مظلومى تجاوز شود .

/ 215