جدال غير مشروع - عرفان اسلامی جلد 10

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

عرفان اسلامی - جلد 10

حسین انصاریان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آيات 74 تا 81 سوره مباركه انعام جدال احسن است كه حضرت ابراهيم با مردم زمان خود داشت و آنان را در آنچه بآن معتقد بودند با همان جدال احسن شكست داد[103] .

مناظرات حسن بن فضال ، مؤمن الطّاق ، هشام بن حكم ، جابر جعفى با دشمنان حق و با معاندان و منكران از نوع جدال احسن بوده كه حضرت صادق عليه‏السلامهميشه آن بزرگواران را به برخورد با مخالفان از طريق جدال احسن ترغيب و تشويق مى‏كرد و بلكه مناظره كردن آنان را با خصم واجب و لازم مى‏دانست و اگر به بعضى از اصحاب و ياران مى‏فرمايد : با دشمن مناظره نكنيد كه مناظره حرام است ، به خاطر اين بود كه آنان تخصصى در امر مناظره و جدال احسن نداشتند .

خلاصه : جدال احسن در موردى است كه اولاً : جدال كننده در امر مناظره با خصم داراى تخصّص كافى باشد و ثانياً : مخالف و منكر حق بخواهد به حق و حقيقت راه يابد ، در غير اين صورت جدال و مجادله و مراء و نزاع مشروع نيست و ورود در آن از نظر شارع حرام است .

جدال غير مشروع

آنجا كه انسان تخصص در بحث ندارد و براى او از نظر علمى و دينى قدرت رودررويى با مخالف نيست و يا غرض انسان از جدال و مراء اظهار فضل و كمال و خودنمايى و به عجز آوردن و ذليل كردن مردم است و پاى تعصّب جاهلانه و يا ترويج باطل در كارست بدون شك جدال حرام است و اين جدال در حقيقت ، حجابى است كه بر چهره حق پوشانده مى‏شود و خورشيد واقعيت را در پس ابرهاى تيره دشمنى و كينه‏ورزى مى‏برد .

اين نوع جدال در تاريخ حيات يا كار رياكاران و يا عمل جاهلان و يا اخلاق اقوامى بود كه در برابر انبياى الهى بر باطل خود پافشارى داشتند و در عين روشن بودن حقيقت ، به خاطر پيروى از شهوات و تكيه بر محسوسات نمى‏خواستند به قبول واقعيت‏ها تن دهند . قرآن مجيد محصول اين گونه مجادلات را غضب رب و آتش جهنم در روز قيامت مى‏داند ، چنانچه در بعضى از آيات زير مى‏خوانيد .

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابٍ [104] .

پيش از آنان قوم نوح و اقوامى كه بعد از آنان بودند [ پيامبرانشان را ]تكذيب كردند ، و هر امتى آهنگ پيامبر خود كردند تا او را دستگير كنند [ و از ابلاغ دين بازش دارند ، يا از وطن بيرونش نمايند ، يا او را بكشند ]و با توسل به باطل براى نابود كردن حق و از ميان بردن آن مجادله و ستيزه كردند ، پس من هم آنان را [ به عذاب ] گرفتم ، پس [ بنگر كه ]عذاب من چگونه بود .

مَا يُجَادِلُ فِي آيَاتِ اللّهَ إِلاَّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَلاَ يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلاَدِ [105] .

/ 215