رشد اكتسابى عقل جوان
قال الله العظيم فى كتابه : قل هل يستوى الذين يعلمون و الذين لا يعلمون ، انما يتذكر اولو الالباب (203)رشد طبيعى و اكتسابى عقل
رشد عقل در عموم افراد بشر دو مرحله دارد: يكى رشد طبيعى و ديگرى رشد اكتسابى .رشد طبيعى . عبارت از نموى است كه بر اساس قانون خلقت و سنت آفرينش ، تدريجا نصيب عقل بشر مى گردد.رشد اكتسابى . عبارت از تكاملى است كه بر اثر آموزش هاى علمى و تجربيات عملى عايد عقل آدمى مى شود.(قال على عليه السلام : العقل عقلان مطبوع و مسموع و لا ينفع المسموع ما لم يكن مطبوع ، كما لا ينفع نور الشمس و نور العين ممنوع .(204) )على عليه السلام فرموده : عقل بر دو قسم است . اول عقلى كه به طور طبيعى و بر اساس سنت آفرينش ، نصيب بشر مى شود و ديگرى عقلى كه از راه شنيدن سخنان ديگران و فراگرفتن معلومات اين و آن ، عايد آدمى مى گردد. ولى براى كسى كه عقل و سالم ندارد، شنيدن مقالات علمى سودبخش نيست . مانند كسى كه چشمش نابيناست و نمى تواند از پرتو نور آفتاب استفاده كند و موجودات را ببيند.عقل دو عقل است اول مكسبى از كتاب و اوستاد و فكر و ذكر عقل ديگر بخشش يزدان بود چون ز سينه آب دانش جوش كرد نى شود گنده نه ديرينه نه زرد كه در آموزى چو در مكتب صبى از معانى و ز علوم خوب و بكر چشمه آن در ميان جان بود نى شود گنده نه ديرينه نه زرد نى شود گنده نه ديرينه نه زرد