لوامع صاحبقرانی جلد 8

‌صفحه‌ى 62

و اين حديث چند احتمال دارد يكى آن كه در مروه باشد و ظاهر شود كه نه شوط كرده است پس به سبب زيادتى شوط هشتم كه از مروه به صفا كرده است سعى او باطل باشد و از صفا كه به مروه آمد صحيح است و شش شوط ديگر بر آن مى‏افزايد و موافق حديث محمد بن مسلم باشد اگر چه آن چه در آنجا واقع است كه هشت شوط كرده است و شش مى‏افزايد باين نحو معقولست كه هر گاه در مروه نه شوط داشته باشد در سابق بر اين كه در مروه بود هفت شوط بود و از مروه به صفا لغو واقع شد و از صفا به مروه درست واقع شد پس هشت شوط صحيح كرده است شش شوط ديگر مى‏افزايد و اين هفت شوط را سعى خود حساب مى‏كند و هفت سابق را تطوع مى‏كند چنانكه در طواف گذشت و اگر حديث محمد بن مسلم را بظاهر خود گذاريم مى‏بايد چهارده شوط بر صفا تمام شود و سعى دويم ابتدا به مروه كرده باشند و به صفا تمام شده باشد و اين خلاف وضع شارعست چنانكه در آخر اين خبر ذكر كرده‏اند حضرت (صلوات اللَّه عليه) و اگر هشت شوط كرده باشد و در صفا باشد آن هشت به سبب زيادتى يك شوط باطل باشد، از صفا گرفته هفت شوط ديگر مى‏كند و اين جمله نيز مؤيد آن حمل است هر دو حديث را و احتمال ديگر آن كه زيادتى را عمدا بفعل آورده باشد و چون هشت كرد سعيش باطل شدند و نهم صحيح باشد چنانكه علما ذكر كرده‏اند كه اگر دو تكبير احرام بگويد نمازش باطل است و اگر سه تكبير بگويد صحيح است چون به سبب دو باطل شده بود سيمين صحيح است و چهارمين باطل است و پنجمين صحيح است و وجوه ديگر هست كه بعضى از آن در روضه مذكور است و بعضى به تامّل ظاهر مى‏شود اما اين دو وجه خصوصا اول اظهر است و اللَّه تعالى يعلم‏