شماره مقاله:131
آدُرُ الُكَريمَه، جِهَهُ الطَّواشي شهابالدّين صلاح، مادرِالملك المجاهد عليّ
بن داود (حكومت: 722ـ764ق/1322ـ1363 يا 1365م)، فرمانرواي يمن و حَضْرَموت از سلسلة
بني رسول (626 ـ 858ق/1229ـ1454م).
آدرالكريمه در 751ق/1350م همراه خانواده و پسرش الملك المجاهد كه قصد تصرف مكه
داشت، عازم آن ديار شد، وليالملك المجاهد از مماليك مصر كه در آن روزگار مكه را در
تصرف داشتند، شكست خورد و گرفتار گشت. او را به مصر نزد سلطان محمد بن قَلاوون
بردند. آدرالكريمه به يمن بازگشت و طيّ مدت يك سال كه الملك المجاهد در مصر
ميزيست، بر مسند فرمانروايي نشست و در غيبت او كار مُلك را سامان داد. در آغاز
ورود، ظاهراً براي جلب موافقت امراي كشور، 000،100 دينار انفاق كرد و نوادهاش
موسوم به صالح را بر مسند فرمانروايي نشاند، اما چندي بعد او را بركنار ساخت و خود
به كشورداري پرداخت.
آدرالكريمه زني بسيار خردمند و دورانديش و بردبار و كريم و سياستمدار بود. گفتهاند
كه هيچ سالي چون آن سال كه وي فرمان راند، يمن فراواني و امنيت و عدالت به خود
نديده بود. دانشمندان را بسيار مينواخت، و در خانههاي مردم ميگشت و همه را مشمول
عطا و احسان خويش ميساخت. مدرسة بزرگي مشهور به صلاحيّه در زَبيد ساخت و املاك
بسياري براي مخارج مدرسه و مستمري امام و مؤذّن و استاد و دانشجويان آن وقف كرد.
نيز خانقاهي در كنار آن براي زاهدان و صوفيان پيافكند. در ديههاي مسلب و تَريبه
ــ در وادي زَبيد و سلامه در راه تَعَز ــ مدارسي بنا كرد و براي هر يك معلّم و
مؤذن و امامي گماشت و اموالي وقف كرد (خزرجي، 2/118، 119). آدرالكريمه در 22
ربيعالثاني 762ق/ اول مارس 1361م در تعز درگذشت و همانجا به خاك سپرده شد.
مآخذ: ترسيسي، عدنان، اليمن و حضارهالعرب، بيروت، مكتبهالحياه، 1947م، ص 102؛ ابن
تغري بردي، يوسف، النجوم الزاهره، قاهره، وزارهالثقافه و الارشاد القومي، 1963م،
10/226، 227، 11/91؛ خزرجي، علي بن حسن، العقود اللؤلؤيه، به كوشش محمد بسيوني عسل،
مصر، دارالآداب، 1332ق؛ زركلي، خيرالدين، الاعلام، بيروت، دارالعلم للملايين،
1986م، ج 7، 1/25؛ مقريزي، احمد بن علي، السّلوك، به كوشش محمد مصطفي زياده، قاهره،
لجنه التأليف و الترجمه و النشر، 1958م، 2/852، 858، 859.
صادق سجادي