شماره مقاله:172
آرْمونيقي، سازي از گروه آلاتِ موسيقي بادي مطلق (ذواتالنّفخ مطلق، نکـ مراغي،
124، 125) که به آن «سازِ دهني» نيز ميگويند. ساختمان اين ساز تشکيل ميشود از
تعدادي استوانه با زبان? آزاد که در جعبهاي کنار يکديگر جاي گرفته است. نوازنده،
با دميدن از رأس نايها، استخراج لحن ميکند. نوع تکامل يافت? آن را غربيها
«آرمونيکا» مينامند. ه . ج. فارمر آن را پانپايپس يا نايپان خوانده (ص 210).
ديگران فلوتِ پان خواندهاند (لاروس موسيقي). چنانکه پيداست، اين هر دو نام از آنِ
سازِ واحدي موسوم به «موسيقار» (ساز دهني، يا آرمونيقي) است. براي نواختن اين ساز
«نوازنده بايد ساز را روي ليها به حرکت آورد، تا دَمْ وارد استوانهها بشود و
زبانهها را به لرزه درآورد» (لاروس موسيقي).
مآخذ: لاروس موسيقي، مراغي، عبدالقادر، مقاصدالالحان، به کوشش تقي بينش، تهران،
بنياد فرهنگ ايران، 1356ش؛ نيز:
Farmer, Henry George, A History of Arabian Music, to the XIII th c., London,
1973.
حسينعلي ملاح