جايگاه فقه و احكام - آموزش فقه نسخه متنی

جايگاه فقه و احكام

سعادت بشر در اين جهان و جهان آخرت در گرو عمل به برنامه هاى اسلامى و تطبيق برنامه هاى روزمرّه در
تمام زواياى آن ـ چه فردى و چه اجتماعى ـ بر قوانين نجات بخش اسلام مى باشد.

برنامه هاى اسلام به سه دسته تقسيم مى شود:

الف : برنامه هاى اعتقادى (اصول دين ).

ب : دستورهاى عملى (فروع دين يا احكام ).

ج : مسائل روانى (اخلاق ).

دستهء اوّل

برنامه هايى است در رابطه با سالم سازى فكر و اعتقاد انسان و مكلّف بايد نسبت به آنها
يقين كند و آنها را از روى دليل بپذيرد و چون اين بخش از برنامه هاى اسلام اعتقادى است و نياز به يقين
دارد
پيروى از ديگران (تقليد) در آنها راه ندارد گرچه مى توان از راهنمايى ديگران براى تحصيل يقين
بهره مند گرديد.

دستهء دوّم

كه برنامه هاى عملى است
مشتمل بر و يى است كه با انجام و ترك آنها (همراه با اعتقاد صحيح
) اطاعت الهى تحققّ مى يابد; مانند خواندن نماز و پرداخت زكات و پرهيز از غيبت و سرقت .

دستهء سوم
برنامه هايى در رابطه با پرورش روح و سلامت روان آدمى است كه شيوهء تقويت صفات پسنديده ;
مانند عدالت
سخاوت
شجاعت و عزت در نهاد انسانها و مبارزه با صفات ناپسند و زشت ; مانند حسد
بخل
نفاق را بيان مى كند.

كتب فقهى كه با تلاش شبانه روزى دانشمندان اسلامى به رشته تحرير در آمده در بردارندهء دسته دوّم از
مسائل دينى است كه احكام نام دارد.

وظايف مكلفين نسبت به احكام

شخص مكلّف براى شناخت و پى بردن به آن امر و نهى ها
بايد اجتهاد كند و از منابع مربوط
بدآنهادست يابد
يا از كسى كه با اجتهاد احكام را استنباط كرده تقليد كند و يا به احتياط عمل نمايد.

بنابراين وظيفه مكلّف نسبت به برنامه هاى عملى اسلام يكى از اين سه امر است :

(اجتهاد)

(تقليد)

(احتياط)