يا اينكه مدتى در كنار هم باشند، ديگرى نبايد مانع شود. بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1986.
261- مسأله: هر
يك از پدر و مادر، اگر قبل از رسيدن نوبت سرپرستى از دنيا برود، حق سرپرستى مخصوص ديگرى مىشود، نه
وصى يا نزديكان متوفى. و در صورت وفات پدر، اگر مادر ازدواج كند، در حق سرپرستى او تامل است، و احوط
رضايت كسى است كه شرعاً بعد از پدر و مادر صاحب حق است .
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1987.
262- مسأله:مخارج فرزندان به عهده پدر است و اگر پدر فقير بود و يا اصلاً پدر نبود، به عهده پدر پدر و اگر او نيز
فقير بود و يا اصلاً نبود به عهده جد مىباشد و اگر هيچكدام نبودند مخارج به عهده مادر بچه است و اگر
مادر هم نبود و يا فقير بود به گونهاى كه نتواند مخارج بچه را بپردازد، به عهده پدر مادر و بعد مادر
مادر و بعد پدر بزرگ مادر و به همين ترتيب، مىباشد.
امام: تحرير الوسيله، نكاح، القول فى نفقه
الاقراب، مسأله 12. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2836.
263 - مسأله: وجوب نفقه فرزندان، براى پدر تكليف
است و مخالفت آن معصيت مىباشد، لكن دين نمىشود.
امام با استفاده از استفتائات، ج 2،غصب، سؤال 64.
در
نتيجه: اگر پدرى مخارج چند روز فرزندان را ندهد ويا كمتر از مقدار لازم را بدهد مرتكب گناه شده است
ولى آن مقدار را كه نداده بعنوان دين به عهده پدر نمىماند. لذا فرزند نمىتواند آن را از پدر طلب
كند.
264 - مسأله: اگر پدر و مادرى نتوانستند مخارج خود را تأمين كنند، نفقه آنان به عهده فرزند است. چه
پسر باشد و چه دختر. البته در صورتى كه آنها نيز فقير نباشند والا به عهده پسر فرزند خواهد بود و اگر
امكان نداشت، به عهده دختر فرزند مىباشد و به همين ترتيب... و اگر در هر درجه چند فرزند بود نفقه بين
آنان تقسيم مىشوند.
امام: تحرير الوسيله، نكاح، القول فى نفقه الاقارب، مسأله 12. تبريزى: توضيح
المسائل، مسأله 2835. بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1989.
در نتيجه: اگر پدر و مادرى كه نمىتوانند مخارج
خود را تأمين كنند مثلاً سه فرزند داشته باشند، بايد هر سه به نحو مساوى نفقه پدر و مادر را بپردازند.البته در صورتى كه توانايى پرداخت آن را داشته باشند ؛ و اگر يك نفر از آنها توانايى نداشت، تكليف از
او ساقط مىگردد و ديگر فرزندان بايد نفقه را بپردازند و همين طور است در مراتب بعدى .
265- سؤال: آيا
پول تو جيبى كه پدر به فرزند مىدهد، رضايت او در طرز خرج كردن فرزند نيز شرط است يا خير، با توجه به
اينكه طرز خرج كردن غير اسلامى نيست ؟
جواب: اگر پول را به فرزند بخشيده باشد، در خرج كردن آن در راه
حلال آزاد است، ولى سعى نمايد رضايت پدر را كسب كند.
امام: كتاب استفتائات، ج 2، ص 328، سؤال 7 .
266- مسأله:پدر و مادر مىتوانند از مواد خوراكى فرزندان بدون اجازه آنان بخورند و همينطور فرزندان مىتوانند
از مواد خوراكى پدر و مادر بخورند به شرط آنكه ندانند كه آنها راضى نيستند، اما لازم نيست بدانند
حتماً آنها راضى هستند.
امام: كتاب تحريرالوسيله، اطعمه والاشربه، مسأله 29.
267- مسأله: در مسأله قبل
احتياطاً جايز نيست از مواد خوراكى خاصى كه معمولاً براى بعضى ميهمانهاى غريبه و مهم نگه مىدارند،
استفاده كرد. مگر آنكه علم به رضايت صاحب خوراكى داشته باشند.
امام: همان مدرك مسأله قبل . هديه به
فرزندان
268- سؤال: آيا پدر و مادر مىتوانند پولى كه براى نوزاد هديه آوردهاند را خرج كنند (در
صورتى كه آورنده پول مشخص نكرده باشد اين هديه براى مادر است يا نوزاد) تبريزى: در صورتى كه مشخص
نباشد براى فرزند است يا مادر، مىتوانند خرج كنند.
استفتاء فاضل: ظاهر اين است كه مانعى نداشته
باشد ولى احتياطاً پول مذبور را براى بچه خرج كنند. استفتاء
269- مسأله: اگر پدر چيزى را به فرزندانش
ببخشد و آن را به آنها تحويل دهد نمىتواند آن را پس بگيرد.
امام: با استفاده از كتاب استفتائات، ج 2،
هبه، سؤال 13. بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسأله 17.
270- مسأله: تفاوت قائل شدن
بين فرزندان در هديه دادن مكروه است. بلكه اگر موجب فتنه يا دشمنى و كينه و عقده گردد حرام است.
امام:تحرير الوسيله، الهبه، مسأله 22.
271- مسأله: مستحب است انسان به بعضى از فرزندان كه داراى خصوصيتى
هستند كه باعث اولويت آنها مىشوند، بيشتر از ديگران هديه بدهند. در صورتى كه موجب فتنه يا دشمنى و
كينه و عقده نگردد.
امام: مدرك مسأله قبل.
در نتيجه: با توجه به دو مسأله قبل اگر بچهها با يكديگر در
يك سطح و مرتبه هستند، تفاوت قائل شدن بين آنها مكروه است و اگر بعضى بر ديگران اولويت دارند و يا
خصوصيتى خاص دارند، مستحب است به او بيشتر از ديگران هديه داد. البته اگر موجب فتنه، دشمنى، كينه و
يا عقده نگردد. كه در آن صورت به طور كلى تفاوت قائل شدن بين آنها حرام است .