حج در کتاب خداوند (3) نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

حج در کتاب خداوند (3) - نسخه متنی

محمد علوی مقدم

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید


«اِستهلّ الصّبيّ، اذا بكى حين يولد اَو صاحَ»




و نيز در عربى گفته مىشود: «أهَلّ القوم بالحجّ و العمرة، أى رفعوا أصواتهم بالتّلبية».




به ماه نو، «هِلال» گويند; زيرا وقتى كه ديده مىشـد، مردم صداى خـود را بلند مىكردند; (وَاِنّما قيل له هِلال لاَنَّهُ حين ترى يَهلّ الناس بذكره)




و مىگويند: «اُهِلّ الهلال» ـبه صيغه مجهولـ وَ اُسْتُهِلّ و نمىگويند: اَهلّ ـبه صيغه معلومـ و چون مىگويند: «اَهْلَلْنـا; أى رأينا الهـلال». «و أهللنـا شهر كذا و كذا: اذا دخلنا فيه».




زجاج مىافزايد:(1) شهر (= ماه) را براى شهرت و آشكار بودنش، شهر گويند و هِلال را از آن جهت، هِلال گويند كه با ديدنش مردم صداىِ خود را بلند كنند.




البته در اين كه ماه را در دو شب هِلال گويند يا در سه شب، اختلاف است.(2)




جصّاص در جلد يكم، صفحه 298 كتاب «احكام القرآن» نوشته است:




بعضى مىگويند: «اِنّ الاهلال هو رفع الصّوت و انّ اهلال الهلال من ذلك لرفع الصّوت بذكره عند رؤيته».




در آغازِ رؤيت هلال، اظهار تلبيه كنند.




استهلال الصّبى، هم از آن جهت است كه كودك حيات خود را به آوازى و يا حركتى ابراز مىدارد. «استهلال الصّبى: ظهور حياته بصوت أو حركة».




بيضاوى (متوفّاىِ سال 791 هجرى) نوشته است:(3)




عربها، از اختلاف حالات ماه، خواهند پرسيد و خواهند گفت: كه چرا گاه، ماه باريكهاى است همچون نخى و كم كم بزرگ مىشود و به صورت بَدْر و قُرصِ كامل درمىآيد و سپس نقصان مىپذيرد و به صورت اوليّه، در مىآيد؟




از طرفى مىدانيم كه مردم آن زمان، قدرت بهرهبردن از پاسخ مستقيم نداشتند، به همين جهت، قرآن بدون اين كه از علّتِ دگرگونى وضع ظاهرى سخن بگويد و توضيح دهد كه چرا ماه در آغاز به شكلِ هلال نمايان مىشود و سپس تربيع اوّل درست مىشود و بعد به شكل بَدْر، هويدا مىگردد و مجدّداً، در آغازِ ماه، باريكهاى در آسمان ظاهر مىشود. جواب داده است كه اين دگرگونىِ حالت ماه، نشانههايى است براى عباداتِ مردم تا كه وقت را بشناسند






1 ـ معانى القرآن و اعرابه، ج1، ص247




2 ـ آن چه درباره «يسئلونك عن الأَهِلّة» ديگران در قرن بعد گفتهاند، زجّاج در قرن سوم هجرى گفته است. براى آگاهى بيشتر نكـ: ج1، ص246 و 247 معانى القرآن و اِعرابه لِلزجّاج.




3 ـ تفسير بيضاوى، ج1، ص222

/ 16