بخش دوم موجبـات ضمـان - دیه، یا، مجازات مالی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

دیه، یا، مجازات مالی - نسخه متنی

فاضل صالحی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بخش دوم

موجبـات ضمـان

1 . مباشرت

در قانون و كتب فقهى مباشر را دقيقاً معنا كرده اند. طبق ماده 317 قانون مجازات اسلامى مباشرت آن است كه جنايت مستقيماً توسط خود جانى واقع شده باشد و در تحريرالوسيله آمده است .

(اَلْمُرادُ بِالْمُباشِرَةِ اَعَمُّ مِنْ اَنْ يَصْدُرَ الفعْلُ مِنْهُ بَلا آلَةٍ كَخَنَقَهِ بِيَدِهِ اَوْ ضَرْبِهِ بِها اَوْ بِرِجْلِهِ فَقُتِلَ بِهِ اَوْ بِآلَة كَرَمْيِه بِسَهْمٍ وَنَحْوِهِ اَوْ ذِبحِهِ بِمُدْيَةٍ اَوْ كانَ الْقَتْلُ مَنْسوبُاً اِلَيْهِ بِلاتَاَوٌّلٍ عُرْفاً كَالقائِهِ فى النّارِ اَوْ غَرقِهِ فى الْبَحْر اَوْ اِلقائِهِ مِنْ شاهِقٍ اِلى غَيْرِ ذلِكَ مِنَ الْوَسائِطِ الَّتى مَعَها تَصَدُقُ نِسْبَةُ الْقَتْلِ اِلَيْهِ.)(1 .

منظور از مباشرت, اعم است از اين كه فعل بدون وسيله از او صادر شود, مانند خفه كردن با دست يا زدن با دست و يا كه طرف كشته شود با اين كه قتل به وسيله اى صورت بگيرد, مانند تيراندازى به او يا سر بريدن او با چاقو, يا اين كه قتل بدون تأويل, عرفاً منسوب به او باشد, مانند انداختن او در آتش يا غرق نمودن او در دريا و يا پرت كردن او از بلندى و غير از اين موارد از چيزهايى كه با آنها قتل منسوب به او است .

البته اگر عمداً چنين كارى را انجام دهد, جاى قصاص است و اگر عمدى نباشد جاى ديه خواهد بود و براى روشن شدن موضوع, چند مورد كه در قانون مجازات اسلامى و مستندات شرعى احصا شده, ذيلاً ذكر مى شود .

الف) طبيبى حاذق و متخصص مريضى را شخصاً معالجه نمايد و يا دستور معالجه آن را صادر كند, هر چند با اذن مريض و يا ولى او باشد و باعث تلف جان يا نقص عضو يا خسارت مالى شود, ضامن خواهد بود, مگر اينكه قبلاً برائت حاصل نمايد .

ب) دامپزشكى حيوانى را تحت درمان قرار دهد و آن حيوان بميرد, او ضامن اسـت .

پ) شخصى روى فردى سلاح بكشد, ولى شليك نكند و او بميرد يا سگى را بر او برانگيزاند و طرف فوت كند, ضامن ديه است (البته اگر قصد قتل داشته باشد, جاى قصاص است) .

ت) كسى كه در خواب با غلتيدن سبب خسارت و جنايت شود, عاقله او ضامن است (چون خطاى محض تلقى مى شود) .

البته مواد 316 تا 333 قانون مجازات اسلامى به موجبات ضمان پرداخته, و مسائل مورد نياز را متذكر شده است .

/ 141