خَتمُ القَلبِ :
مُهر خوردن دل
الكتاب
أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إلـهَهُ هَوَاهُ و أَضَلَّهُ اللّه ُ عَلَى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللّه ِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ» . (1)خَتَمَ اللّه ُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَ عَلَى سَمْعِهِمْ وَ عَلَى أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ» . (2)الحديث
17099- الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ في قولِهِ تعالى : «خَتَمَ اللّه ُ عَلى قُلُوبِهِم» ـ : الخَتمُ هو الطَّبعُ على قُلوبِ الكُفّارِ عُقوبَةً على كُفرِهِم ، كما قالَ عَزَّ و جلَّ : «بَلْ طَبَعَ اللّه ُ عَلَيها بكُفْرِهِمْ فَلا يُؤمِنُونَ إلاّ قَليلاً» (3) . (4)مُهر خوردن دل
قرآن
«پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مُهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است؟ آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد؟ آيا پند نمى گيريد؟»«خداوند بر دلهاى آنان و بر شنوايى ايشان مُهر نهاده و بر ديدگانشان پرده اى است و آنان را عذابى دردناك است».حديث
17099- امام رضا عليه السلام ـ درباره آيه «خَتَم اللّه عَلى قُلوبِهِم» ـ فرمود : خَتم، مُهر زدن است بر دلهاى كافران به كيفر كُفرشان؛ همچنان كه خداوند عزّ و جلّ فرموده است: «بلكه خدا بر دلهاى كافران به سبب كفرشان مُهر زد، پس ايمان نياورند ، مگر شمارى اندك».1-الجاثية : 23.2-البقرة : 7.3-النساء : 155 .4-عيون أخبار الرِّضا : 1/123/16.