«فيضيه» نقطه آغاز انقلاب اسلامى
احمد زمانىدر تاريخ6/11/1341 لوايح ششگانه شاه با حمايت «كندى»، رئيسجمهور اسبق آمريكا (1) جهتبه بندكشيدن ملت قهرمان ايران به«تصويب ملّى»ا (2) گذاشته شد]نوكرى و سرسپردگى شاه و نظام شاهنشاهى آشكارا شد و مىرفت كه بزودى اجانب بر همه سرمايههاى معنوى و مادى مردم مسلط سازد و بردگى، بىبندوبارى، عياشى و ميان تهى شدن را جايگزين اسلام، استقلال، سربلندى و غيرت دينى شود. مرجعيتبيدار و آگاه شيعه، كه هميشه رژيم شاه را از اينگونه تحركات ذلتآفرين برحذر مىداشت، اينبار احساس خطر جدى كرد. از اينرو فقيه سختكوش و مرجع والامقام آيةالله العظمى امام خمينى(ره) با ديگر مراجع بزرگ شيعه در قم به شور نشست، در اين جلسه مرجعيتشيعه تصميمگرفت كه در اولين فرصت علماى ديگر بلاد را در جريان حركات ضداسلامى رژيم شاه قراردهد، عيد نوروز سال 1342ه.ش را «عزا» اعلامكند و در ايام شهادت امامجعفر صادق - عليهالسلام - به مبارزه عليه رژيم برخيزد و افشاگرى كند.
عيد جمشيدى كه از بيداد ضحاكى عزاست
هركسى شادى كند از دوده جمشيد نيست
هركسى شادى كند از دوده جمشيد نيست
هركسى شادى كند از دوده جمشيد نيست
مراسم تاريخى سوگوارى امامصادق(ع)
در فيضيه به دنبال آن اعلاميهها دهها هزار نفر مردم از سراسر كشور به قم سرازير شدند و در مراسم تاريخى شهادت امام صادق(ع) در مدرسه فيضيه (6) شركت كردند.از سوى ديگر شاه و اربابانش احساس خطر كردند و براى جلوگيرى از نابودى خويش علاوه بر اعلام آمادهباش به نيروهاى مسلح جمع بسيارى از نيروهاى زبده گارد جاويدان (7) را با لباس مبدل به قم فرستادند تا در لباس دهقانان بر عزادران هجومبرند و با شاگردان امام صادق(ع) و سربازان ولىعصر(ع) آن كنند كه امويان بر اهلبيت(ع) رواداشتند.دژخيمان شاه و فيضيهنشينان
عصر آن روز مجلس (8) سوگوارى امام صادق(ع) برگزارشد و هزاران نفر از اقشار مختلف مردم همراه طلاب، استادان و مراجع به سوگ نشستند هنگامى كه خطيب فاضل و توانا مرحوم انصارى قمى از فضايل و مناقب رئيس مذهب شيعه سخن مىگفت و مردم را با سيره امامان راستين، بويژه جعفربن محمد(ع)، آشنا مىكرد، ناگاه صداى صلواتهاى بيجا و پىدرپى مجلس را به هم ريخت، درگيرى آغازشد و گارد جاويدان دهقاننماى شاه با پنجهبكس، كارد، چاقو، دشنه و سلاح كمرى به جان مردم افتاد; البته ماموران بدين بسنده نكردند، آنها به طبقه دوم راهيافتند و بعضى از مردم و روحانيون را از بالا به پايين پرتكردند. بدينترتيب فيضيه قتلگاه عزاداران امام صادق(ع) شد و صدها نفر مجروح و شهيد شدند.روز بعد - سوم فروردين - مدرسه فيضيه در محاصره كامل نيروهاى نظامى و ساواك قرارگرفت و ورود غيرروحانى به مدرسه ممنوعشد. در عصر روز سوم، بعضى از طلاب جهت جمعآورى كتابها و وسايل و گروهى نيز براى تماشاى خونريزيها، غارتگريها و قرآنهاى سوخته در فيضيه، گرد آمدهبودند كه بار ديگر هجوم وحشيانه آغازشد، اين بار «فيضيه» را حمام خون كردند هيچكس را سالم نگذاشتند (9) طلاب جوان را به خاكوخون مىكشيدند و كهنسالان را، چنانچه شعار جاويدشاه سرمىدادند، با كتك بيرون مىانداختند وگرنه مجروح مىساختند. (10) به گفته بعضى از شاهدان روحانى پيرمردى را با چوب و ميله آهنى مىزدند و مىگفتند: بگو جاويدشاه!او زير ضربات دژخيمان چنين زمزمه مىكرد: انى وجهت وجهى للذى فطر السماوات والارض حنيفا وما انا من المشركين (11) ; من از روى اخلاص [و با دلى پاك] روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آوردهاست از مشركان نيستم.ديگرى عشق درونىاش را چنين آشكار مىكرد: وسيعلم الذين ظلموا اى منقلب ينقلبون; (12) آنها كه ستمكردند بزودى خواهنددانست كه بازگشتشان به كجاست.
زمن بگوى ستمديدگان كشور را
زناله كار گذشتهاست انقلاب كنيد
زناله كار گذشتهاست انقلاب كنيد
زناله كار گذشتهاست انقلاب كنيد
هجوم به فيضيه و سقوط رژيمشاه
هتكحرمت نسبتبه مدرسه مباركه فيضيه، سربازان بقيةالله الاعظم و مراسم سوگوارى امام صادق(ع) آنقدر مهم بود كه مراجع بزرگ شيعه از داخل و خارج كشور (13) براى امام خمينى(ره) پيام تسليت فرستادند و رژيم شاه و دستاندركاران آن جنايت را محكوم كردند.رهبر انقلاب اسلامى ضمن پاسخ به تلگرافها رژيم پهلوى را غيراسلامى خواند و ماهيت ضداسلامىاش را چنين افشاكرد:«با شعار شاهدوستى به مقدسات مذهبى اهانت مىكنند! شاهدوستى يعنى غارتگرى، هتك اسلام، تجاوز به حقوق مسلمين،تجاوز به مراكز علم و دانش. شاهدوستى يعنى ضربهزدن بر پيكر قرآن و محو آثار اسلامى. شاهدوستى يعنى تجاوز به احكام اسلام و تبديل احكام قرآنكريم. شاهدوستى يعنى كوبيدن روحانيت و اضمحلال آثار رسالت. پس قرآن و مذهب در مخاطره استبا اين احتمال تقيه حرام است و اظهار حقايق واجب (ولو بلغ ما بلغ) (14) ...» و نيز در همان روز (2/1/42) در برابر مردم عزادار فرمود:«دستگاه حاكمه با اين جنايتخود را رسوا و مفتضحساخت و ماهيت چنگيزى خود را به خوبى نشانداد دستگاه جبار با دستزدن باين فاجعه شكست و نابودى خود را حتمى ساخت. ما پيروزشديم ما از خدا مىخواستيم كه اين دستگاه ماهيتخود را بروزدهد و خود را رسواكند ... امروز وظيفه ماست كه در برابر خطراتى كه متوجه اسلام و مسلمين مىباشد براى تحمل هرگونه ناملايمات آمادهباشيم تا بتوانيم دستخائنين به اسلام را قطعنمائيم و جلو اغراض و مطامع آنها را بگيريم...» (15)سرانجام پيشگويىهاى امام(ره) تحققيافت; در سايه مقاومت ملت ايران و همراهى مراجع بزرگ، فيضيه و فيضيهنشينان پيروزشدند و نظام مقدس جمهورى اسلامى را در ايران استقرار بخشيدند; نظامى كه چون خورشيد بر تارك جهان مىتابد و در برابر استكبار جهانى مردانه مىايستد. در پرتو عنايتهاى حضرت ولىعصر(عج) فيضيه همچنان سنگر رادمردان علم، تقوا و تهذيب باقىمانده و سهم بسزائى در حفظ ارزشهاى انقلاب اسلامى دارد و چشم جهانيان بدان خيره شدهاست.1- متن تلگراف رياست جمهورى آمريكا:اعليحضرت همايون شاهشناه ايران: پيروزى آن اعليحضرت را در رفراندم تاريخى روز شنبه گذشته صميمانه تبريك مىگويم ... بيش از پيش مايه خوشوقتى است كه چنانكه اطلاع مىرسد اكثريت عظيم ملت ايران رهبرى آن اعليحضرت را در راهى كه كاملا منعكسكننده خواستههاى ايشان است مورد تاييد قاطع قرار دادهاند، مسلماست اين پشتيبانى ملى اعتماد آن اعليحضرت را به درستى راهى كه برگزيدهاند تقويت مىكند.جان،ف. كندى2 - در پى رفتن آيةالله روحالله كمالوند از سوى مراجع، بويژه امام خمينى(ره)، نزد شاه و اعتراض آن بزرگمرد به شاه مبنى بر اينكه رفراندم در قانون اساسى پيشبينى نشده و شما دولت مصدق را به همين جرم تحت تعقيب قرارداديد، اكنون چگونه خود بدان دست مىزنيد؟! شاه، جهت فرار از اشكال، چنين پاسخداد: ما رفراندم نمىكنيم بلكه مىخواهيم «تصويب ملى» انجام دهيم. از آن روز بهبعد روزنامهها به جاى «رفراندم» كلمه «تصويب ملى» به كار بردند. نهضت روحانيون ايران، ج3، ص200-203.3 - نهضت امام خمينى، ج1، ص315.4 - نهضت امامخمينى، ج1، ص316.5 - درباره نامگذارى فيضيه گفتهاند: اين مدرسه جزء مدارس نهگانه قرن ششم بوده كه قبلا «ستى فاطمه» نامداشته و بعد تا قرن يازدهم مدرسه آستانه ناميده مىشد و از آنجا كه مدرسه جز بيوتات فيض آثار فاطمه معصوم - سلامالله عليها - بوده، فيضيه نام گرفتهاست.تاريخ مذهبى قم، علىاصغر فقيهى، ص168بعضى گفتهاند: اخترى تابناك همچون ملامحسن فيض كاشانى - ره - چون در آن تحصيلكرد و درخشيد فيضيه نامگرفت.تاريخ قم (مختارالبلاد)، محمدحسين قمى معروف به ناصرالشريعه، ص120.بعضى هم گفتهاند: چون خود مرحوم ملامحسن فيض كاشانى اقدام به بناى مجدد آن نهاد فيضيه، نامگرفت كه در پاورقى بعدى آمدهاست.6- در نيمه قرن ششم در كنار روضه مقدسه كريمه اهلبيت فاطمه معصومه - سلامالله عليها - در شمال مقبره مباركه، مدرسهاى به نام «ستى فاطمه» در پشت ايوان صحن عتيق توسط علاقهمندان اهلبيت(ع) بناشد و در عهد صفوى سال 934ه ق مرمتشد. در سال 1045، در عهد دولت صفىشاه، سيل قسمتى از شهر را ويرانكرد و به هنگام تغير مسير رودخانه از جنوب آستانه مقدسه به جانب غربى (مجراى كنونى) مدرسه «ستى فاطمه» منهدمشد. مرحوم علامه حكيم صمدانى ملامحسن فيض كاشانى(ره) در سال1053ه ق به كمك شاهعباس دوم مدرسهاى در مجاورت روضه مقدسه، به جاى مدرسه «ستى فاطمه»، بنانهاد و همين سبب شد كه آن مدرسه را «فيضيه» بنامند. آن مدرسه در يك طبقه ساختهشد و دوازده حجره داشت.اانقشه «آرام اولئاريوس»، كه در سال 1018ه ق ترسيمشده، وضعيت قبلى رودخانه (از جنوب به سمتشرق بصورت مارپيچ امتداد داشتهاست) بوده، در آن روز مجراى احتياطى ديگرى براى رودخانه از برابر بيمارستان فاطمى بطور مستقيم به طرف كوچه ارك و سپس به طرف بازار امتداد داشتهاست.ااگنجينه آثار قم، عباس فيض، ج1، 670-680.7 - لشكر گارد جاويدان با مسئوليتسرهنگ «مولوى» و «نجمالدين بدرهاى» با لباسهاى مبدل صبح روز 2/1/1342 وارد قم شدند بعدازظهر همان روز عدهاى داخل مدرسه شدند و بدون هيچگونه علائمى كار خود را انجامدادند... و عدهاى هم در سطح شهر ميان حرم و ميدان آستانه و... به دنبال ماموريتخويش رفتند.ااقيام 15خرداد به روايت اسناد، دهنوى، ص16.8 - مجلس از سوى مرحوم آيتالله العظمى گلپايگانى - رض - برگزار شدهبود.9 - آيةالله مرعشى نجفى - ره - در مورد عمق فاجعه فرمود: تنها 95نفر از مجروحين و مصدومين زيرنظر ما مداوا شدند.10 - نهضت روحانيون ايران، ج3، ص273.11 - انعام:79.12 - شعراء:227.13 - تلگراف تسليت مراجع بزرگ و آيات عظام: سيدمحسن حكيم، سيدمحمدهادى ميلانى، سيدمحمود شاهرودى و سيدابوالقاسم خوئى واسناد انقلاب اسلامى، ج1، ص83-120.14 - پيام امامخمينى - ره - به آيات عظام تهران 1342ه ش; نهضت روحانيون ايران، ج3، ص298-299.15 - صحيفه نور، ج1، ص27; نهضت امام خمينى، ج1، ص358.