واژه اصلاح - نهضت های اسلام صد ساله اخیر نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

نهضت های اسلام صد ساله اخیر - نسخه متنی

مرتضی مطهری

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

شرائط تقويمي ، يعني مصادف بودن فردا كه پانزدهم شعبان است با ميلاد مسعود بزرگ مصلح جهاني و بزرگ منجي بشريت حضرت حجةبن الحسن عجل الله تعالي فرجه ، و هم شرائط اجتماعي معاصر كه در متن نهضتي اصلاحي كه امواج آن سراسر كشور ما را فرا گرفته است قرار گرفته ايم و روح اصلاح خواهي در اكثريت قريب به اتفاق مردم ما پديد آمده است ، به من اين الهام را بخشيد كه بحث خود را به اصلاح و اصلاح طلبي خصوصا در صد ساله اخير اختصاص دهم .

واژه اصلاح

اصلاح يعني سامان بخشيدن ، نقطه مقابل افساد است كه به معني نابساماني ايجاد كردن است . اصلاح و افساد يكي از زوجهاي متضاد قرآن است كه مكرر در قرآن مطرح مي شوند . زوجهاي متضاد يعني آن واژه هاي اعتقادي و اجتماعي كه دو به دو در برابر يكديگر قرار گرفته اند و به كمك يكديگر بهتر شناخته مي شوند از قبيل توحيد و شرك ، ايمان و كفر ، هدايت و ضلالت ، عدل و ظلم ، خير و شر ، اطاعت و معصيت ، شكر و كفران ، اتحاد و اختلاف ، غيب و شهادت ، علم و جهل ، تقوا و فسوق ، استكبار و استضعاف و غيره .

 برخي از اين زوجهاي متضاد از آن جهت در كنار يكديگر مطرح مي شوند كه يكي بايد نفي و طرد شود و ديگري جامه تحقق بپوشد . اصلاح و افساد از اين قبيل است . مورد استعمال اصلاح در قرآن گاهي رابطه ميان دو فرد است ( اصلاح ذات البين ) و گاهي محيط خانوادگي است و گاهي محيط بزرگ اجتماعي است كه
اكنون مورد بحث ما است و در آيات زيادي مطرح است ( 1 ) . از اين پس ما هر گاه اين واژه را به كار ببريم ، منظور اصلاح در سطح اجتماعي و به عبارت ديگر اصلاح اجتماعي است . قرآن كريم ، در مجموع تعبيرات خود ، پيامبران را مصلحان مي خواند ، چنانكه از زبان شعيب پيغمبر مي گويد : « ان اريد الا الاصلاح ما استطعت و ما توفيقي الا بالله عليه توكلت و اليه انيب . » جزاصلاح تا آخرين حد توانائي منظوري ندارم . موفقيتم جز به دست خدا نيست . تنها بر ذات مقدس او توكل مي كنم

 و تنها به سوي او باز خواهم گشت . و بر عكس ، ادعاي اصلاح منافقين را به شدت تخطئه مي كند : « و اذا قيل لهم لا تفسدوا في الارض قالوا انما نحن مصلحون الا انهم هم المفسدون ولكن لا يشعرون . »هر گاه به آنها گفته شود در زمين فساد مكنيد مي گويند ما فقط اصلاحگرانيم . آگاه باشيد كه همينها مفسدانند و خود هم به دقت درك نمي كنند . اصلاح طلبي يك روحيه اسلامي است هر مسلماني به حكم اينكه مسلمان است خواه ناخواه اصلاح طلب و لا اقل طرفدار اصلاح طلبي است .

 زيرا اصلاح طلبي ، هم به عنوان يك شأن پيامبري در قرآن مطرح است و هم مصداق امر به معروف و نهي از منكر است كه از اركان تعليمات اجتماعي اسلام است . البته هر امر به معروف و نهي از منكر لزوما مصداق اصلاح اجتماعي نيست ولي هر اصلاح اجتماعي مصداق امر به معروف و نهي از منكر

. 1 رجوع شود به سوره بقره / 11 و 220 و اعراف / 56 و 85 و 170 و هود أ 88 و 111 و قصص / . 19

/ 36