شماره مقاله:22
آبِ زُلال، نام دو منظومه در ادب پارسي از شاعران زير:
1. شوشتري جزايري، ميرمحمد عباس بن علي اكبر بن محمد جعفر موسوي لكهنوي
(1224ـ1306ق/1809ـ1889م). اثر او در زمينة اخلاق عملي است. اين كتاب در 1307ق/1890م
همراه كتابهاي اجناس الجناس و گوهرشاد او در لكهنو به چاپ رسيده است. يكبار نيز در
مصر چاپ شده است. آقابزرگ تهراني نام كتاب اخير او را گوهرشاهوار ضبط كرده است
(1/2).
2. فيض كاشاني، ملامحسن (1007ـ1091ق/1598ـ1680م). اثر او مختصر است و بيشتر جنبة
عرفاني دارد. اين منظومه به دو جرعه تقسيم شده و هر جرعه داراي سه نفس است. جرعة
اول خطاب به حق تعال و جرعة دوم خطاب به نفس است. اين مثنوي اينگونه آغاز ميشود:
يا محيي قلب كل عارف فياض زوارف المعارف
ستـــّار معايـب البرايــا غفــار كبائــر الخطايــا
و چنين خاتمه مييابد:
از سرتاپاي گوش بادت وين آب زلال نوش بادت
اين منظومه تا به حال به چاپ نرسيده و نسخههاي خطي آن در كتابخانههاي مجلس شوراي
ملي (سابق)، مركزي دانشگاه تهران، سناي سابق، آيتالله مرعشي، ملي ملك، دانشكدة
ادبيات و نيز كتابخانههاي خصوصي دكتر مفتاح، فخرالدين نصيري اميني و سيدمحمد بن
نعمتالله جزايري موجود است.
مآخذ: آقابزرگ، الذريعة؛ آيتالله مرعشي، فهرست خطي، 2/130ـ131؛ سناي (سابق)، فهرست
خطي، 2/58 ـ59؛ شوراي ملي (سابق)، فهرست خطي، 17/294ـ296، 21/277ـ 278؛ كتابخانة
مركزي، فهرست خطي، 13/3096ـ3097، 16/131؛ مشار، خانبابا، فهرست چاپي فارسي، 1/24؛
همو، مؤلفين چاپي فارسي و عربي، 3/663 ـ664؛ منزوي، احمد، فهرست خطي فارسي، 4/2617.
سيدعلي آلداود