خدمت به بندگان خدا - خدمت به بندگان خدا نسخه متنی

خدمت به بندگان خدا

محمد رضا مهدوي كني ـ نقطه هاي آغاز در اخلاق عملي، ص477

از نقاط بسيار حساس در اخلاق اسلامي حسّ تعاون و تعاضد و خدمت به مردم بخصوص خدمت به مؤمنان و صالحان است. از مجموعه تعاليم اسلامي و سيره اولياء ـ عليهم صلوات الله ـ استفاده مي شود كه پس از اداي فرايض، بالاترين وسيله براي تقرّب به خداوند متعال اين خصلت نيكو است. اولياي خداوند همواره در خدمت مردم بودند و شخصاً در رفع حوايج آنان اقدام مي كردند.
از قرآن مجيد استفاده مي شود كه آنچه به سود مردم باشد پايدار و جاويد خواهد بود و آنچه سودمند نباشد، مانند كف بر روي آب، بزودي از ميان مي رود و اثري از آن باقي نمي ماند. خداوند متعال مي فرمايد:

«... فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفاءً وَ أَمَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ كَذلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ»[1]

... اما كف به كناري مي افتد و نابود مي شود ولي آنچه به مردم سود مي رساند (مثل آب يا فلز خالص) در زمين مي‎ماند. خداوند متعال اينچنين مثال مي زند.

امام صادق ـ عليه السّلام ـ در تفسير آيه شريفه «وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ ...»[2]

كه درباره حضرت عيسي ـ عليه السّلام ـ نازل گشته مي فرمايد: مقصود از «جَعَلَني مُباركاً» ، «جعلني نفّاعاً»[3] مي باشد، يعني خداوند عيسي را براي مردم بسيار سودمند قرار داد. در حديث ديگري آمده است: آنگاه كه از رسولخدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ پرسيدند: محبوب ترين مردم كيست؟

فرمود: آن كس كه وجودش براي مردم سودمندتر باشد.[4]

در حديثي ديگر آمده است كه پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود:

«الْخلقُ عِيالُ الله فَأحبُّ الْخلق إلي الله من نَفَع عيالَ الله و ادْخل علي اهلِ بيْتٍ سُرُوراً.»[5]

مردم عائله و جيره خواران خداوندند. محبوب ترين آنها نزد خدا كسي است كه سودش به عائله خدا برسد و خانواده اي را خوشحال كند.

رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود:

«دخل عبْدٌ الْجنَّهَ بِغُصْنٍ من شوكٍ كان علي طريقِ الْمسلمين فَاَماطَهُ عنهُ.»[6]

بنده اي از بندگان خدا در اثر اينكه شاخه خاري را از سر راه مسلمين برداشت اهل بهشت شد.

بعضي از مردم گمان مي كنند كه عبادت تنها به نماز خواندن و روزه گرفتن است و پاره اي از اينان بحدّي در غفلت و ناداني و خودخواهي فرو رفته اند كه اگر در برابر ديدگانشان مردم از گرسنگي جان دهند هيچ متأثّر نمي شوند.

مكرر ديده شده كه اين گونه افراد حتي در مسافرتهاي عبادي مانند زيارت و حج تمام اوقات خود را به زيارت و دعا واعمال مستحبّه فردي مي گذرانند و هيچ كمكي به همراهان و همسفران خود نمي كنند با اينكه مي دانند در ميان آنها افراد ضعيف و ناتوان فراوان وجود دارند كه سخت به كمك و مساعدت نيازمندند. در هر حال، يكي از اسباب سلوك، حسن سلوك با مردم و حس خيرخواهي نسبت به بندگان خدا است و اين احساس، انسان را از خودخواهي و خودبيني باز مي دارد و به اخلاق الهي و ملكوتي متخلّق مي سازد. خداوند تعالي مي فرمايد: همچنانكه خداوند با فضل و رحمت با شما رفتار مي كند شما نيز نسبت به يكديگر داراي فضل و نيكي باشيد (وَلا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ)[7] ، مبادا اين رابطه فطري و الهي را فراموش كنيد.